مژگان سلطان زاده شوشتری - دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
شهرام لک - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
ایرج لک زاده - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
معصومه گوهری - باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

جهت بررسی عکس العمل ژنوتیپ های گندم به تنش ماندابی در مرحله ساقه رفتن، این تحقیق به صورت آزمایش کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 87-1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اهواز اجرا گردید. عامل اصلی چهار ژنو تیپ گندم (چمران، ویریناک، S-78-11 و S-80-18) و عامل فرعی دوره های ماندابی(0، 10 و 20 روز) بودند. بین ژنوتیپ های مورد بررسی و دوره های ماندابی از نظر عملکرد دانه، اختلاف معنی دار وجود داشت. بیشترین عملکرد در هر دو شرایط شاهد و ماندابی به لاین های S-80-18 و S-78-11 (با میانگین عملکرد 4/03 و 4/02 تن در هکتار) و کمترین آن به رقم ویریناک (با میانگین عملکرد 3/02 تن در هکتار) تعلق داشت. بیشترین و کمترین عملکرد در تیمارهای ماندابی به ترتیب به تیمارهای شاهد و تنش 20 روز ماندابی مربوط بود. افزایش طول دوره ماندابی در همه ژنوتیپ ها باعث افزایش میزان خسارت شد. عملکرد بیولوژیکی مشابه عملکرد دانه تحت تأثیر ماندابی قرار گرفت و با افزایش آن عملکرد بیولوژیکی کاهش یافت. صفات مورفولوژیکی تحت تأثیر ماندابی کاهش نشان دادند. در مجموع لاین S-78-11 برتری خود را نسبت به سایر ژنوتیپ ها در شرایط ماندابی نشان داد.

گندم، تنش ماندابی، مورفولوژی، عملکرد