علی جلیلیان - عضو هیآت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه
روژین قبادی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه، باشگاه پژوهشگران جوان، کرمانشاه
علی شیرخانی - عضو هیآت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه
امین فرنیا - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد

به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و تنش خشکی بر عمل کرد، اجزای عمل­کرد و کیفیت دانه ذرت هیبرید سینگل کراس ۷۰۴ آزمایشی در سال ۱۳۸۸ به­صورت کرت های خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آباد غرب انجام شد. عامل اصلی شامل سه سطح: نیاز کامل آبی گیاه، ۸۰ و ۶۰ درصد نیاز آبی بود؛ و عامل نیتروژن (به­صورت کود اوره) شامل: میزان توصیه­ شده نیتروژن بر اساس آزمون خاک (۱۷۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار)، ۳۰ درصد بیش تر از این میزان (۲۲۱ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و  ۳۰ درصد کمتر از این میزان (۱۱۹ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) در کرت های فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی بسته­به شدت آن، موجب کاهش شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، عمل کرد بیولوژیک، محتوی نشاسته دانه و عمل کرد و اجزای آن شد؛ تنش شدید خشکی نسبت به آبیاری مطلوب، عمل کرد دانه را به­میزان ۶۲/۴۵ درصد کاهش داد. مصرف نیتروژن تا حد ۱۷۰ کیلوگرم در هکتار با تاثیر بر افزایش شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، عمل کرد بیولوژیک و اجزای عمل­کرد، عمل کرد دانه را افزایش داد؛ اما مصرف نیتروژن در مقادیر بیش تر از نیاز گیاه (در شرایط خشکی) اثر مثبتی بر عمل کرد نداشت. در پژوهش حاضر افزایش هم زمان رطوبت خاک و نیتروژن، عمل کرد دانه را افزایش؛ ولی استفاده از مقادیر بالای نیتروژن در شرایط تنش رطوبتی، عمل کرد دانه را کاهش داد. بیشینه میزان عمل کرد دانه (۲۳/۱۹ تن در هکتار) از تیمار تامین نیاز کامل آبی گیاه و کاربرد ۲۲۱ کیلوگرم نیتروژن به دست آمد؛ و کمینه آن (۱۷/۹ تن در هکتار) متعلق به تیمار تنش شدید خشکی و همین میزان نیتروژن بود.