شهناز صبوری - PhD Student of Cognitive Neuroscience, Department of Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
محمد علی نظری - Professor of Neuroscience, Laboratory of Cognitive Neuroscience, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran
محمدرضا فیضی درخشی - Associate Professor of Computer Engineering, Artificial intelligence, Faculty of Electrical and Computer Engineering, University of Tabriz, Tabriz, Iran
تورج هاشمی - Professor of Educational Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Tabriz, Iran

مقدمه: ادراک زمان مقوله­ای است که کنجکاوی هوشمندانه بشر را برای دستکاری علمی و شناخت به راه می­اندازد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات ذهن­آگاهی بر ادراک زمان و امواج مغزی با به کار بردن تکلیف دوقستی زمانی انجام شد. روش کار: این پژوهش با روش آزمایشی با گروه کنترل انجام شد و از پاییز ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ به طول انجامید. نمونه ­گیری از ۱۴۳ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم تحقیقات، به شیوه تصادفی انجام شد. ۳۱ دانشجوی کارشناسی از نظر سلامت روانی و بیماری­ های مغزی توسط مصاحبه­ بالینی ساختاریافته (SCID-۵-CV) ارزیابی شدند. توانمندی ذهن­ آگاهی­ شان بر مبنای پرسشنامه ذهن­ آگاهی Freiburg در حد متوسط بود، به دو گروه آزمایش ۱۶ نفر و کنترل ۱۵ نفر تقسیم شدند. برای گروه آزمایشی فایل صوتی ۱۳ دقیقه­ ای ذهن ­آگاهی و کنترل فایل خنثی ارائه شد. تکلیف دو قسمتی زمان و ثبت توسط دستگاه آمپلی­ فایر Mitsar ۱۹ کاناله، و توان امواج مغزی در باندهای فرکانسی مختلف قبل و بعد از ارائه متغیر مستقل در دو گروه در کانال­ های C۳، C۴، Cz، F۳، F۴، Fz و Pz محاسبه شد. یافته­ ها: نتایج نشانگر افزایش بتا، دلتا و تتا در کانال­ های مختلف بود. تغییرات آلفا به صورت متعارض به دست آمد. گاما و اندازه تتا به بتا کاهش معناداری در گروه آزمایش داشتند. یافته­ های رفتاری نشانگر افزایش تعداد پاسخ­ های طولانی (Percentage long response) و کاهش نقطه دوقسمتی زمان (Bisection point) بود. نتیجه­گیری: نتایج نشان داد که متغیر ذهن ­آگاهی با تغییر در اندازه­ های الکتروفیزیولوژیک فوق که نشانگر کاهش برانگیختگی، افزایش تمرکز به درون، افزایش مهار حرکتی و افزایش آگاهی بدنی و تنظیم هیجانی است در فرآیند پردازش شناختی ادراک زمان موثر بوده و موجب بیش تخمینی در ادراک زمان می ­شود.

Time perception, Mindfulness, Brain waves, Event-related desynchronization, Event-related synchronization, ادراک زمان, ذهن ­آگاهی, امواج مغزی, همزمان­ سازی وابسته به رویداد, ناهمزمان­ سازی وابسته به رویداد