سعید لاریجانی - کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه صنعتی شریف و نویسنده مسئول
سیدشمس الدین حسینی - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

پدیده قاچاق را می­توان از دو منظر «علل و انگیزه­های وقوع» و «پیامدها» مورد بررسی قرار داد. در پژوهش حاضر به موضوع قاچاق از ابعاد علل، انگیزه­ها و همچنین پیامدها پرداخته ­شده ­است. همچنین ضمن ارائه روشی کاربردی برای برآورد حجم قاچاق، اثر وضع تعرفه­های وارداتی بر قاچاق کالا در اقتصاد ایران به روش برآورد رگرسیونی بر روی داده های مقطعی بررسی شد. نتایج پژوهش نشان می­دهند: اولا در سال ۲۰۱۴ حدود ۱۹ میلیارد دلار کالا به صورت قاچاق به کشور وارد شده ­است و ثانیا با افزایش یک واحد درصد در نرخ تعرفه واردات کالاها به کشور، حجم قاچاق به طور متوسط بین ۳ تا ۶ درصد افزایش می­یابد که نشان­دهنده ناقص بودن سیاست اعمال نرخ تعرفه برای مقابله با قاچاق است. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده، راهکارهای مقابله با قاچاق در دو دسته راهکارهای مبتنی بر کاهش انگیزه­های اقتصادی وقوع قاچاق و راهکارهای مبتنی بر کاهش عوامل تسهیل و تشدیدکننده ارائه­شد.

قاچاق کالا, سیاست تجاری, نرخ تعرفه, اقتصاد مقاومتی, امنیت اقتصادی