ناصر پورصادق - دانشیار دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی و نویسنده مسئول
علی کاشمری - دانش آموخته دکتری اقتصاد مالی

از آنجایی که کشورهای منطقه خلیج فارس در سال های اخیر به تجهیز بیشتر توان دفاعی از طریق افزایش مخارج نظامی خود پرداخته اند، موضوع اقتصاد دفاع به یک بحث مهم و قابل توجه در منطقه مبدل گردیده است. با توجه به آنکه تجهیز نظامی هر یک از کشورهای منطقه می تواند هر دو اثر مثبت یا منفی را بر اقتصاد و نیز منطقه داشته باشد، لذا تقویت توان نظامی یک کشور می تواند برای دیگر کشورها، موضوع قابل مطالعه و مهمی به شمار آید. با اذعان به موارد فوق، تحقیق حاضر به روش توصیفی و تحلیل رگرسیون با استفاده از مدل پنل  تاثیر متغیرهای هزینه های نظامی و مصرفی دولت بر روی رشد اقتصادی کشورهای منتخب منطقه خلیج فارس (ایران، عراق، کویت، بحرین، عمان، قطر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی) طی سال های ۲۰۱۵- ۲۰۰۴ میلادی، مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف اصلی تحقیق بررسی تاثیر هزینه های نظامی و مصرفی دولت بر رشد اقتصادی کشور های منطقه خلیج فارس است. بر اساس نتایج به دست آمده تاثیر مخارج مصرفی دولت بر رشد اقتصادی ایران نسبت به کشورهایی نظیر عربستان، امارات متحده عربی و عراق در سطح پایینی بوده است و از طرفی هزینه های نظامی کشورها اثری منفی بر رشد اقتصادی منطقه داشته است؛ ولی با توجه به اینکه اثر هزینه های نظامی تنها ایران بر رشد اقتصادی این کشور مثبت و معنی دار است و تاثیر هزینه های نظامی سایر کشورها بر رشد اقتصادی آن ها منفی است، می توان نتیجه گرفت که ایران در تخصیص مخارج نظامی دولت نسبت به مصرفی موفق تر از دیگر کشورها عمل کرده است.

مخارج نظامی, هزینه های مصرفی دولت, رشد اقتصادی, کشورهای حوزه خلیج فارس