سعید اکبر فرد - کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
کوروش قادری - استادیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، r
بهرام بختیاری - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

در چند دهه اخیر روش های تکامل گرا کاربردهای موفقیت آمیز زیادی در مسائل مختلف مهندسی و مدیریتی منابع آب و به ویژه در بهره برداری بهینه از مخازن داشته اند. در این پژوهش از الگوریتم فراابتکاری جستجوی گرگ (WSA[۱]) برای یافتن استراتژی های تخصیص بهینه منابع آب در سیستم دو مخزنه سدهای گلستان و وشمگیر واقع در حوضه آبریز گرگان رود (شمال ایران)، برای یک دوره پنج ساله (از سال آبی ۸۷-۸۶ تا ۹۱-۹۰) استفاده شده است. پس از اطمینان از درستی عملکرد الگوریتم WSA با استفاده از چندین تابع محک استاندارد، مدلی برای تخصیص بهینه سیستم مخازن گلستان و وشمگیر توسعه داده شد. همچنین نتایج حاصل از الگوریتم مورد بررسی با نتایج روش شناخته شده الگوریتم ژنتیک (GA[۲]) مقایسه شده است. تابع هدف در مدل مورد استفاده به صورت کمینه­سازی کل کمبود در طول دوره آماری تعریف شده است. برای بررسی عملکرد الگوریتم های مورد بررسی در تخصیص بهینه از سیستم مخازن، از شاخص های عملکرد قابلیت اعتماد زمانی، حجمی و آسیب پذیری استفاده شده است. الگوریتم های WSA و GA به ترتیب قادر به تامین ۳۴/۹۵ و ۰۷/۸۷ درصد از نیازهای پایین­دست سد گلستان و همچنین ۸/۹۳ و ۵۹/۸۷ درصد از نیازهای سد وشمگیر بودند. قابلیت اعتماد زمانی (۹/۰= α) برای الگوریتم های WSA و GA به ترتیب برابر ۶۷/۸۱ و ۶۷/۲۶ درصد برای سد گلستان و ۳۳/۸۳ و ۳۳/۳۸ درصد برای سد وشمگیر به دست آمده است. نتایج به دست آمده حاکی از عملکرد بالای الگوریتم WSA در مقایسه با دیگر الگوریتم مورد بررسی در تخصیص بهینه سیستم مخازن می باشد.  

الگوریتم جستجوی گرگ, الگوریتم ژنتیک, تخصیص بهینه, حوضه گرگان رود, سد گلستان, سد وشمگیر