حسین خزیمه نژاد - گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند
محمد حسین نجفی مود - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
رسول مظلوم شهرکی - گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، ایران_ شهرکرد

لحظه­ای را که ذرات رسوبی در مسیر جریان شروع به حرکت می­کنند، اصطلاحا آستانه­ی حرکت رسوبات می­نامند. تاکنون مطالعات زیادی در خصوص تعیین سرعت آستانه­ی حرکت رسوبات غیرچسبنده­ی یکنواخت در کانال­های روباز با شیب مثبت انجام شده و روابط یا نمودارهایی در این زمینه ارائه شده است، اما مطالعات در خصوص رسوبات غیرچسبنده­ی غیریکنواخت به ویژه در شیب معکوس بسیار اندک می­باشد. در این تحقیق با استفاده از یک فلوم آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل ابعادی، شرایط آستانه­ی حرکت ذرات رسوبی غیرچسبنده­ی غیریکنواخت بررسی گردید. دراین آزمایش­ها ۹ نمونه رسوب غیرچسبنده­ی غیریکنواخت با اندازه و ضریب یکنواختی مختلف در سه شیب مثبت ۰۰۰۵/۰، ۰۰۱/۰ و ۰۰۲/۰ و سه شیب معکوس ۰۰۰۵/۰، ۰۰۱/۰ و ۰۰۲/۰ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان­ داد که با افزایش شیب مثبت، پارامتر پایداری ذره کاهش و با افزایش شیب معکوس پارامتر پایداری ذره افزایش می­یابد. همچنین نتایج نشان داد با افزایش پارامتر اندازه ذره پارامتر پایداری ذره کاهش و با افزایش ضریب یکنواختی رسوبات، پارامتر پایداری ذره، افزایش می­یابد.

رسوب غیرچسبنده ی غیریکنواخت, سرعت آستانه ی حرکت, شیب مثبت و معکوس, فلوم مستطیلی