میر مهدی هاشمی - کارشناسی ارشد، گیاهان دارویی، دانشگاه ارومیه، ایران
بهمن حسینی - دانشیار، گروه علوم باغبانی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ایران
عباس حسنی - استاد، گروه علوم باغبانی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ایران
رعنا قلی نژاد - کارشناسی ارشد، گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی ،دانشگاه زابل، ایران
یوبرت قوستا - دانشیار،گروه گیاه پزشکی ،دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ایران
علیرضا سیروس مهر - استادیار، گروه گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ، ایران

گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) متعلق به تیره نعنا است و اغلب به عنوان آنتی اکسیدان، ضدباکتری و مسکن در درمان عفونت های دیابتی استفاده می شود. در این تحقیق به منظور بررسی فیتوشیمیایی اسانس، گیاه در مراحل مختلف رشد از زیستگاه طبیعی و سپس مقایسه آن با شرایط گلخانه ای، برگ های گیاه در مراحل مختلف رویشی، گلدهی و رسیدگی بذر در بهار ۱۳۹۱ از منطقه آبخوان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی برداشت گردید و همزمان برگ های کشت شده همین گیاه در شرایط گلخانه ای جمع آوری و خشک گردید.اسانس نمونه ها به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز شد. نتایج نشان داد در فاز گلدهی، گیاه از بیشترین میزان اسانس (۰۴/۱ درصد) و به ترتیب کامفور (۸۵/۲۳ درصد)، بتا-پینن (۸/۹ درصد)، ۱و۸-سینئول (۰۴/۸ درصد) و آلفا-پینن (۸۷/۶ درصد) از بیشترین مقدار در فاز گلدهی برخوردار بودند و اینکه که در هر دو رویشگاه به ترتیب کامفور ، بتا-پینن و آلفا- پینن از بیشترین مقدار در اسانس برخوردار بودند و این در صورتی است که در فاز رسیدگی بذر کمترین میزان اسانس (۶۵/۰ درصد) رسیده و کامفور گزارش نشده است و میزان کامفور گزارش شده که در فاز گلدهی گیاه و مخصوصا در رویشگاه طبیعی به بالاترین مقدار خود (۸۵/۲۳ درصد) رسیده است

آلفا پینن, بتا پینن, ۱و۸-سینئول, کامفور, نوروزک (Salvia lerrifolia Bench.)