معصومه خلج - عمران آب واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران
لیلا نقی پور - منابع آب دانشگاه تبریز
صابره دربندی - گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
سجاد برشنده - طرح و توسعه سازمان آب منطقه ای آدربایجان غربی

در رودخانه ها به ویژه در رودخانه های فصلی هنگام سیلاب به دلیل تلفات انتقال در مسیر جریان، حجم آب در پایین دست کاهش می یابد. از این رو مدل سازی چنین فرایندی در مدیریت منابع آب و مهندسی رودخانه حائز اهمیت است. در این تحقیق با استفاده از روش برنامه ریزی بیان ژن، تلفات انتقال در مسیر رودخانه فصلی زنگمار واقع در شمال غرب ایران بر اساس هیدروگراف های ورودی و خروجی مشاهداتی در بازه بین ایستگاه های ماکو و پلدشت مورد بررسی قرار گرفت. پس از اعمال ورودی های مختلف و عملگر های متداول برنامه ریزی بیان ژن، هیدروگراف خروجی در ایستگاه پایین دست شبیه سازی گردید. بررسی شاخص های آماری نشان داد که عملکرد مدل برنامه ریزی بیان ژن در پیش بینی هیدروگراف خروجی قابل قبول بوده به طوری که برآورد تلفات انتقال در مقایسه با مقادیر مشاهداتی حدود ۷/۴% تخمین زده شده است.

برنامه ریزی بیان ژن, تلفات انتقال, رودخانه زنگمار, هیدروگراف سیلاب