محمدتقی ستاری - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
وحدت احمدی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
رسول پاشاپور خلف انصار - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران،

تلفات تبخیر از سطح آزاد آب یکی از پارامترهای مهم در مدیریت منابع آب است. در این تحقیق از مدل درختی M۵ به عنوان یکی از شیوه های داده­کاوی در برآورد تبخیر از سطح آزاد آب سد علویان مراغه استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد بهترین حالت مدل درختی M۵ با ضریب همبستگی ۸۵۱/۰ و جذر میانگین مربعات خطا کمتر از ۵۸۷/۱ میلی­متر قادر به ارائه روابط خطی جهت مدل سازی مقدار تبخیر از سطح آزاد آب می باشد. روابط ارائه شده توسط روش درختی M۵ از ترکیب پارامترهای مختلف اقلیمی که در اکثر روابط تجربی توسعه داده شده نیز موجود می­باشند، به عنوان ورودی مدل در سناریوهای مختلف ایجاد شده­اند. همچنین میزان تبخیر از سطح آزاد آب با استفاده از روابط مختلف تجربی نیز برآورد شد. نتایج به دست آمده نشان داد رابطه تجربی مایر با ضریب همبستگی ۸۲۰/۰ و جذر میانگین مربعات خطا کمتر از ۹۶۲/۱ میلی­متر نسبت به سایر روش­های تجربی از دقت بالاتری جهت برآورد تبخیر از سطح آزاد آب در سد علویان مراغه برخوردار است. مقایسه روابط تجربی و روش درختی M۵ نشان می­دهد گرچه ضریب همبستگی هر دو روش اختلاف کمی با هم دارند اما روش درختی M۵ جذر میانگین مربعات خطا کمتری نسبت به روش تجربی دارد و روابط خطی به دست آمده از روش درختی M۵ ساده­تر، قابل فهم­تر و کاربردی تر است.

برآورد تبخیر, داده کاوی, رابطه تجربی مایر, مدیریت مخزن