حسین صمدی بروجنی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد و رئیس مرکز تحقیقات منابع آب، شهرکرد
محمد زمانیان - آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
فرشته حسین پور - مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد،

برآورد رسوب­دهی رودخانه به دلیل پیچیدگی­های آن یکی از مواردی است که در بررسی­های هیدرولوژیکی مورد توجه خاص محققان است. در یک رودخانه که فقط در برخی از روزهای ماه دارای آمار رسوب می­باشد، برآورد رسوب­دهی غالبا از طریق روش منحنی سنجه رسوب انجام می­گیرد. در این مطالعه به منظور برآورد دقیق­تر بار رسوب رودخانه­ها، روش جدیدی به نام روش نسبت­ دبی به رسوب معرفی می­شود. این روش بر پایه توسعه منحنی تداوم تغییرات غلظت رسوب از روی داده­های غلظت رسوب (که در برخی از روزهای ماه موجود می­باشد)، استوار است. در این روش غلظت بار معلق بین دو اندازه­گیری متوالی، براساس نسبت غلظت رسوب به دبی جریان در این دو اندازه­گیری، بازسازی می­شود. در این تحقیق، روش نسبت­ها برای برآورد رسوب رودخانه دز به عنوان یک مطالعه موردی به کار گرفته شد. همچنین میزان رسوب ورودی به مخزن سد دز از طریق روش سنجه رسوب USBR نیز برآورد گردید. مقایسه نتایج با داده­های به دست آمده از عملیات هیدروگرافی مخزن سد دز نشان ­داد که درصد خطای روش نسبت­ها در تخمین بار سالانه رسوب ورودی به سد، ۵/۸ درصد بود حال آن که این مقدار برای روش سنجه رسوب USBR برابر ۲۷ درصد به دست آمد. این نتیجه بیانگر این است که روش توصیه شده در این تحقیق می­تواند به عنوان یک روش خوب برای برآورد رسوب­دهی رودخانه­ها در حوضه­های دارای آمار مورد توجه باشد.

رسوب دهی, رودخانه دز, منحنی سنجه