معصومه باشی - دکتری جامعه شناسی، گروه های اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

در عصر حاضر به دلیل اینکه بیش از نیمی از مردم جهان در شهرها زندگی می کنند شهروندی، اخلاق شهروندی و نیز چگونگی گسترش این اخلاق به منظور زندگی همراه با آرامش در جامعه شهری بسیار حائز اهمیت است. بر همین اساس این پژوهش با هدف بررسی تاثیر دین باوری بر جامعه پذیری اخلاق شهروندی در ایران و با چارچوب نظری تلفیقی از نظریه های«پارسونز ، هابرماس ،گیدنز و دورکیم » انجام شد. جامعه مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس بودند. روش پژوهش پیمایش، تکنیک پرسشنامه محقق ساخته و نمونه گیری نیز خوشه ای چند مرحله ای بود. حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران(۳۴۲ نفر) تعیین شد. در این مقاله اخلاق شهروندی با ۷ مولفه ی«مسئولیت پذیری اجتماعی، توانایی مفاهمه (گفتمان)، احترام، پایبندی به تعهدات، توانایی پذیرش انتقاد، الزام به قانون، همکاری و مشارکت اجتماعی» در غالب ۳۹ سوال و دین باوری نیز در چهار بعد«اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی» توسط الگوی ارائه شده گلارک و استارک با ۲۷ سوال مورد سنجش قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با نرم افزار AMOS انجام شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بین دین باوری و جامعه پذیری اخلاق شهروندی دانشجویان رابطه معنادار وجود دارد و فرضیه اصلی این پژوهش تایید شد. هم چنین ۴ بعد دین داری بر روی جامعه پذیری اخلاق شهروندی تاثیر معنادار نشان داد. قوی ترین تاثیر مثبت متعلق به بعد پیامدی و ضعیف ترین مربوط به بعد اعتقادی دین داری بود. بعد مناسکی دین داری نیز تاثیر منفی در این رابطه نشان داد.

اخلاق شهروندی، جامعه پذیری، دین