محمد سرفراز - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف
جلال عطاری - استادیار، گروه مهندسی آب دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
امیر حسین پروین آشتیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران -گروه مهندسی آب دانشگاه صنعت آب وب

در دهه های اخیر استفاده از سرریزهای پلکانی ب همنظور عبور سیلاب طغیان سیل در سدها متداول شده است. هواگیری در سرریزهای پلکانی بر روی پتانسیل کاویتاسیون، میزان استهلاک انرژی و عمق جریان تاثیرگذار است. آگاهی از محل دقیق نقطه شروع هواگیری جریان در مرحله طراحی اولیه سرریزهای پلکانی و قبل از ساخت مدل فیزیکی، باعث می شود طراحی دقیق تر شده، درنتیجه در هزینه و زمان صرفه جویی گردد . به دلیل پیچیده بودن هیدرولیک جریان در سرریزهای پلکانی، رابطه تحلیلی برای محاسبه محل شروع هواگیری وجود نداشته و تاکنون چندین رابطه تجربی برای محاسبه این پارامتر، ارائه شده که هر کدام در محدوده خاصی از شرایط آزمایشگاهی و با دقت های متفاوتی به دست آورده شده اند . در تحقیق حاضر، این روابط تجربی در 4 مدل فیزیکی سرریز پلکانی به کار برده شده و نتایج محاسباتی با مقادیر مبتنی بر اندازه گیری، مقایسه شدند. بررسی نتایج نشان داد که روابط تجربی، حداقل برای طراحی اولیه سرریزهای پلکانی از دقت قابل قبولی برخوردار م یباشند. همچنین در این مقاله، برپایه مقادیر مشاهداتی یک رابطه جدید برای تعیین محل شروع هواگیری در سرریزهای پلکانی ارائ هشده که نسبت به سایر روابط تجربی ارائه شده، دقت بالاتری دارد.

سازه های هیدرولیکی، سرریز پلکانی، هوادهی، محل شروع هواگیری، مدل هیدرولیکی