مهدی صادقی شاهدانی - دانشیار دانشگاه امام صادق (ع)
اکبر کمیجانی - استاد دانشگاه تهران
محمد هادی زاهدی وفا - استادیار دانشگاه امام صادق (ع)
محمد غفاری فرد - دانشجوی دروه دکترای علوم اقتصادی دانشگاه امام صادق (ع )

در مطالعات اقتصادی، نظریه های تمرکززدایی مالی در راستای افزایش بهروری و کارایی دولت ها و گسترش تعادل و توازن منطقه ای مورد توجه قرار گرفته است و آن را به عنوان یکی از ابزارهای اساسی گذار به اقتصاد مبتنی بر بازار در کشورهای درحال توسعه معرفی می کنند. تمرکززدایی اداری، مالی و اقتصادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به خصوص پس از پایان جنگ تحمیلی، به عنوان سیاست راهبردی توسعه استان های کشور مد نظر قرار گرفت و با ایجاد شورای برنامه ریزی و توسعه استان ها و نظام درآمد هزینه استانی،گام های اساسی در جهت گسترش تمرکززدایی در ایران برداشته شد، اما آنچه مد نظر برنامه ریزان اقتصادی بوده، بررسی چگونگی تاثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی و توزیع درآمد در مناطق است که در این مقاله با توجه به تاثیر تمرکززدایی مالی بر توزیع درآمد با استفاده از مدل تعمیم یافته سولو اثر مستقیم و غیرمستقیم تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از آزمون ایستایی داده های پانلی، وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای الگو با استفاده از آزمون های هم جمعی پدرونی و کائو تایید شد. پس از برآورد الگو با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) مشخص شد، طی سال های ۱۳۸۶- ۱۳۷۹، تمرکززدایی مالی با دو شاخص تعریف شده (تمرکززدایی از اعتبارات عمرانی ملی و تمرکززدایی از اعتبارات عمرانی تخصیصی به استان)، بر رشد اقتصادی و توزیع درآمد استان ها تاثیر مثبت داشته است، به طوری که یک درصد افزایش در تمرکززدایی مالی، نرخ رشد اقتصادی را تا سطح ۰۴/۰ درصد افزایش می دهد. همچنین تمرکززدایی مالی از طریق تاثیر مثبت بر بهبود توزیع درآمد در استان ها به طور غیرمستقیم بر رشد اقتصادی مناطق اثر می گذارد.

تمرکززدایی مالی, رشداقتصادی استان ها, توزیع درآمد, داده های پانلی, هم جمعی, روش حداقل مربعات تعمیم یافته