فاطمه مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری ،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد شهرکرد ،شهرکرد ،ایران
الهام پورمهابادیان - استادیار گروه معماری،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد شهرکرد،شهرکرد ، ایران

امروزه امکان ارتباط میان افراد در نقاط مختلف جهان بسیار راحت تر و سریع تر گشته است و شبکه های ارتباطات مجازی روز به روز فراگیرتر و گسترده تر می گردد. با این وجود، میزان تعاملات اجتماعی و آشنایی همسایگان با یکدیگر در مجتمع های مسکونی نسبت به گذشته به شدت کاهش یافته است.ویژگی های کالبدی فضاهای جمعی مجتمع مسکونی می تواند بر میزان مطلوبیت آنها تاثیرگذار باشد و کیفیت زندگی اجتماعی ساکنین را تحت تاثیر قرار دهد. دلبستگی به مکان، نقطه تلاقی عناصر کالبدی، فعالیت ها و مفاهیم ذهنی نسبت به مکان است. این حس دلبستگی موجب تبدیل فضا به مکانی با ویژگی های حسی و رفتاری متفاوت و خاص برای افراد می شود. پاسخ گویی به نیازهای اجتماعی انسان و تامین فرصت های لازم برای کسب تجارب اجتماعی وی، مستلزم وجود فضا و قرارگاه کالبدی است و مکان های عمومی ظرفیتی عظیم در پاسخ به این جنبه از حیات انسان در جوامع شهری محسوب می شود. نیاز انسان به تعامل عاطفی با مکانی که در آن زندگی می کند، از جمله مهم ترین ابعاد رابطه انسان و مکان است که باید مورد توجه معماران، طراحان و برنامه ریزان شهری قرار بگیرد. از این رو این پژوهش ابتدا به بررسی عواملی که باعث ایجاد دلبستگی مکان میشود می پردازد و سپس با بررسی نیازهای کالبدی، فعالیتی و اجتماعی انسان در فضاهای جمعی مجتمع های مسکونی، راهکارهایی برای پاسخگویی معماران و طراحان شهری جهت ارتقا کیفیت فضای جمعی در قبال مکان با تمرکز بر پایداری حیات جمعی ارائه می شود.

دلبستگی مکانی، فضای جمعی، حس مکان، کیفیت زندگی، مجتمع های مسکونی.