فاطمه درگاهیان - Research institute of Forests and Rangelands
مهدی پورهاشمی - Research institute of Forests and Rangelands

باوجودی که یکی از مهم ترین عوامل موثر بر زوال و خشکیدگی جنگل های زاگرس رخداد تغییر اقلیم به ویژه طی دو دهه اخیر است، تخریب و زوال جنگل های زاگرس هم می تواند روند رخداد تغییر اقلیم را در این اکوسیستم تشدید کند. به منظور آشکارسازی رخداد تغییر اقلیم در جنگل های استان چهار محال و بختیاری با گونه غالب بلوط ایرانی (Quercus brantii)، از داده های روزانه پارامترهای دمای حداقل، دمای حداکثر و بارش استفاده شد. داده ها از نظر کیفیت و همگنی بررسی و برای ورود به مدل اقلیمی آشکارکننده رخداد تغییر اقلیم آماده شدند. شاخص های دمایی گرم آشکارکننده تغییر اقلیم با استفاده از نرم افزار ClimPACT در محیط برنامه نویسی R ۲.۱۰ برای دوره آماری ۲۰۱۹-۱۹۹۲محاسبه شدند. روند تغییرات، خطای شیب روند و معنی داری تغییرات با P-Value=۰.۰۵ استخراج شد. نتایج نشان داد در تمام سایت های پایش زوال شاخص های دمایی گرم شامل ۲TX۲TN SU۳۵ ,SU۳۰ ,SU۲۵ ,TN۹۰p ,TX۹۰p , TX۵۰p, WSDI۶ ,WSDI۲ روند افزایشی و معنی داری داشتند. تغییرات شیب روند شاخص ها با شروع پدیده زوال همخوانی داشته و در دو دهه اخیر از شدت بیشتری برخوردار بوده است. با توجه به روند افزایش دما این روند افزایشی شاخص ها در سال های آینده نیز تداوم داشته و جنگل های منطقه با تنش خشکی بیشتری مواجه خواهند شد. آگاهی از شدت تغییرات رخ داده و تداوم آن در آینده می تواند مدیران و برنامه ریزان اکوسیستم جنگلی زاگرس را در راهکارهای عملیاتی در سازگاری با تغییر اقلیم جهت حفظ و احیاء جنگل یاری کند.

Climate adaptation, Drought stress, decline and drying, Warm temperature indices, تنش خشکی, سازگاری اقلیمی, شاخص های دمایی گرم, زوال و خشکیدگی