افسانه سلحشورکورعباسلو - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، دانشگاه پیام نور
محمدباقر اکبرپوززنگلانی - استادیار گروه علوم تربیتی ، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
کامران جباری - استادیار گروه علوم تربیتی ، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اهمالکاری تحصیلی براساس خودکارآمدی، ویژگی های شخصیتی و اجتناب شناختیدر میان دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان پارس آباد انجام شد. نمونه ۱۲۰ نفری از این جامعه آماری بصورتتصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های اهمالکاری تحصیلی شر و استرمن، خودکارآمدی کودکان و نوجوانانموریس، مقیاس عوامل شخصیتی NEO-FFI و پرسشنامه اجتناب شناختی سکستون و دوگاس پاسخ دادند. اطلاعاتجمع آوری شده از طریق آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج آزمونپیرسون نشان داد که بین خودکارآمدی و ابعاد آن یعنی خودکارآمدی اجتماعی، تحصیلی و هیجانی با اهمالکاری تحصیلیهمبستگی منفی معنی دار، از میان ویژگی های شخصیتی بین بعد روان رنجور خویی و برونگرایی با اهمالکاری تحصیلیهمبستگی مثبت معنی دار و بین مسوولیت پذیری و اهمالکاری تحصیلی همبستگی منفی و معنی دار و از میان ابعاداجتناب شناختی بین بعد جانشینی فکر و تغییر تصاویر با اهمالکاری تحصیلی همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد. نتایجتحلیل رگرسیون نیز حاکی از آن بود که خودکارآمدی و ابعاد آن، بعد مسوولیت پذیری ویژگی های شخصیتی می تواننداهمالکاری تحصیلی را در جهت معکوس بصورت معنی دار پیش بینی کنند اما ابعاد روان رنجورخویی و برونگرایی، اهمالکاریتحصیلی را در جهت مثبت به صورت معنی دار پیش بینی کنند. ابعاد اجتناب شناختی قادر به پیش بینی اهمالکاریتحصیلی به صورت معنی دار نبودند. با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که دانش آموزان با ثبات هیجانی بالا، درونگرا، مسوولیت پذیر و همچنین دانش آموزانی که از خودکارآمدی اجتماعی، هیجانی و تحصیلی بالایی برخوردارند، دربرخورد با تکالیف اهمالکاری کمتری از خود نشان می دهند. بنابراین تقویت حس مسوولیت پذیری و تقویت همه جانبهخودکارآمدی در میان دانش آموزان مقطع متوسطه دوم پیشنهاد می شود.

اهمالکاری تحصیلی، خودکارآمدی، ویژگی های شخصیتی، اجتناب شناختی، دانش آموزان