فریبا کرمی - (استاد گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز)
ابوالفضل قنبری - (دانشیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز)
معصومه علیرضایی - (کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تبریز)

مکان مناسب برای استقرار فعالیت‎های صنعتی یکی از ضرورت‎های توسعه صنعتی به شمار می رود، بنابراین پرداختن به موضوع مکان‎یابی و ارزیابی اینکه تا چه حد مکان گزینی شهرک‎های صنعتی مناسب است و وضعیت این شهرک‎ها نسبت به همدیگر و نسبت به مکان گزینی مطلوب چگونه است مهم می باشد. هدف اصلی این تحقیق، تحلیل فضایی و مکان‎یابی شهرک صنعتی شهرستان جلفا با استفاده از روش‎های تلفیقیAHP و ELECTRE می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده‎ها از مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و روش دلفی استفاده شده است. به طوری­که بعد از انتخاب معیارهای اولیه، در چهار گروه طبقه بندی شدند. سپس سوالات و پرسشنامه تدوین گردید. در روش دلفی از ۲۰ نفر از کارشناسان و متخصصان نظرخواهی به عمل آمد. به این ترتیب داده‎ها جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفتند. برای تلفیق معیارها و زیرمعیارها به منظور شناسایی و تعیین وزن آنها از مدلAHP در محیط نرم افزارExpert choice  استفاده گردید. در مرحله بعد با اعمال وزن‎های حاصل از مدل AHPدر محیطGIS  به پهنه بندی اراضی شهرستان جلفا اقدام شد. سپس پهنه‎های کاملا مناسب بالای ۵۰ هکتار انتخاب و با استفاده از مدل ELECTRE با توجه به ۱۶معیار مهم دخیل در مکان‎یابی بهینه شهرک‎های صنعتی، ارزیابی و رتبه بندی شد و مناسب ترین مکان‎ها در راستای ارزیابی مکان فعلی شهرک صنعتی شهرستان جلفا مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج حاصل از مقایسه پهنه‎های انتخاب شده برای استقرار شهرک صنعتی با مکان فعلی آن، نشان داد که مکان فعلی شهرک صنعتی در شهرستان جلفا با اصول و ضوابط مکان‎یابی مطابقت ندارد. از ویژگی‎های مکان پیشنهادی برای احداث شهرک صنعتی در شهرستان جلفا، این منطقه با مساحت ۸۳ هکتار، در ارتفاع ۹۸۷ متری از سطح دریا‎های آزاد و در زمین‎هایی با شیب ۲ درصد قرار دارد. لازم به ذکر است که به دلیل وجود میکروگسل‎های زیاد در منطقه جلفا، مکان پیشنهادی در فاصله۳۷/۱۸۹۷ متری از گسل‎های موجود، به دور از زمین‎های کشاورزی، باغات و جنگل و از نظر سنگ شناسی در زمین‎های مقاوم قرار گرفته است. 

تحلیل فضایی, مکان‎یابی شهرک صنعتی, مدل‎های, AHP, ELECTRE, شهرستان جلفا