بتول محمودمولائی کرمانی - ایران- مشهد - دانشگاه فردوسی مشهد- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- گروه علوم اجتماعی
حسین میرزایی - ایران- مهشد- دانشگاه فردوسی- دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، گروه علوم اجتماعی
مهدی کلاهی - ایران- مشهد-دانشگاه فردوسی- دانشکده منابع طبیعی
مهدی کرمانی - دانشگاه فردوسی- دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، گروه علوم اجتماعی

امروزه یکی از عوامل آلودگی محیط زیست چگونگی مصرف انرژی در بخش خانگی است. آمار جهانی نیز حاکی از افزایش مصرف انرژی می باشد. البته مصرف انرژی در بین افراد و خانواده ها به شیوه ها و سبک های گوناگونی صورت می گیرد که از آن تعبیر به فرهنگ های مختلف مصرف انرژی می شود و این فرهنگ یا فرهنگ ها تحت تاثیر عوامل مختلفی شکل می گیرند. هدف اساسی تحقیق حاضر شناخت فرهنگ های مختلف مصرف انرژی (گاز و برق) در بین خانوارهای مشهدی در سال ۱۳۹۸ است. برای رسیدن به این هدف از روش کیفی (مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۲۷ نفر) و کمی (از طریق توزیع پرسشنامه در بین ۵۹۹ نفر) به طور همزمان در بین خانوار های مشهدی اقدام گردید. براساس نتایج بخش کیفی به طور کلی دو فرهنگ عمده «مسرف» و «صرفه جو» با هشت خرده فرهنگ متفاوت؛ صرفه جوی متعهد، صرفه جوی منفعل، صرفه جوی ناگزیر، مصرف گرای مناسکی، مصرف گرای نامتوازن، مصرف گرای تقلیدی، مصرف گرای خاصگرایانه و مصرف گرای نمایشی ملاحظه شد. نتایج بخش کمی نشان داد که ۳۳/۵۹ درصد نمونه جزو فرهنگ مسرف و ۶۷/۴۰ درصد جزو فرهنگ صرفه جو هستند. ۲/۲۱ درصد نمونه اطلاعات زیست محیطی اندکی دارند. تحلیل ها همچنین نشان داد که در خرده فرهنگ مصرفگرایی خاصگرایانه افراد مسرف این سبک، عموما در محلات توسعه یافته تمرکز بیشتری دارند.

فرهنگ مصرف انرژی, مسرف, صرفه جو, مشهد