مهدی تقوی - عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
آزادمهر کهرام - کارشناس ارشد اقتصاد- دانشگاه علامه طباطبائی
پروانه سلاطین - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات

«رابطه مبادله» یکی از ابزارهای مهم تجزیه و تحلیل مسائل اقتصاد کلان محسوب می شود و ارتباط دو طرفه این رابطه و نرخ ارز، مهمترین بخش تحلیل های مربوط به آن است. در حقیقت دو منشا مهم تغییر قیمتهای نسبی در یک اقتصاد، تغییرات نرخ ارز حقیقی و رابطه مبادله می باشد. با توجه به اهمیت  این ارتباط، مقاله حاضر با استفاده از مدلهای ARDL، VECM، توابع واکنش به ضربه الگویVARبه بررسی اثرات بلند مدت و کوتاه مدت تغییرات رابطه مبادله، برنرخ ارز  در اقتصاد ایران طی دوره ۱۳۸۳-۱۳۳۸می پردازد نتایج این پژوهش نشان می دهد که: با وجود تاثیرات متقابل نرخ ارز و رابطه مبادله، نقش شوک های رابطه مبادله در نوسانات نرخ ارز ناچیز است و بیشترنوسانات نرخ ارز در اقتصاد ایران ناشی از تغییرات خودنرخ ارز می باشد؛ نتیجه دیگر اثر تولید ناخالص ملی؛ بهبود رابطه مبادله و متقابلا اثرات بهبود این رابطه در کاهش تورم داخلی است؛ نتیجه دیگر این پژوهش، اثرات رابطه مبادله در کاهش رشد اقتصادی است که از اتخاذ سیاستهای نادرست  اقتصادی-تجاری در اقتصاد ایران طی سالهای مورد بررسی  ناشی شده است. 

اقتصاد ایران, نرخ ارز, رابطه مبادله, مدل اقتصادسنجی, مدل های ARDL, VECM, ضریب فزاینده پویا