فریدون رهنمای رودپشتی - استاد و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
فرشاد هیبتی - استادیار و عضو هیات علمی پژوهشکده امور اقتصادی
سیدرضا موسوی - دانشجوی دکترای مدیریت بازرگانی گرایش مالی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

مالی کلاسیک حکم می­کند که سرمایه­گذار چگونه باید رفتار کند، لیکن مالی رفتاری سعی دارد پدیده­های روانشناختی انسان در سطح بازار و در سطح فردی را شناسایی کرده، توصیف کند و از آن­ها بیاموزد. مالی رفتاری در تلاش است تا کاربرد فرآیندهای تصمیم گیری روان شناختی را در شناخت و پیش بینی بازارهای مالی نشان دهد. کانمن و تورسکی (۱۹۷۹ و ۱۹۹۲) در تبیین تئوری دورنمای تجمعی[i] چهار مفهوم زیان گریزی، حسابداری ذهنی[ii]، ریسک پذیری نامتقارن[iii]، تابع وزن دهی احتمالات[iv] را تبیین نمودند. در مقاله حاضر ضمن بررسی مفاهیم مالی رفتاری، به تبیین الگوی انتخاب پرتفوی در چارچوب تئوری های مالی رفتاری پرداخته شده و چهار مفهوم فوق الذکر در قالب الگوی ریاضی ارائه گردیده است. سپس با استفاده از داده های ده ساله بازدهی شاخص قیمت و بازدهی نقدی به آزمون مدل بر اساس داده های بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. بدین منظور ضمن تفکیک داده ها به دو بخش داده های آزمون و ارزیابی، بر اساس بازدهی های دوره های سه ماهه هفت سال اول، پرتفوی های پیشنهادی مبتنی بر الگوی مالی استاندارد و الگوی مالی رفتاری تشکیل و محاسبه بازدهی برای ۸۴ پرتفوی پیشنهادی برای دوره سه ساله، مورد بررسی قرار گرفته است. آزمون مقایسه میانگین ها در سطح خطای ۵ درصد حاکی از عدم تایید فرضیه، یعنی برابری بازدهی حاصل از الگوی رفتاری در مقایسه با الگوی استاندارد در بازار مالی ایران بوده است.

مالی رفتاری, پرتفوی سرمایه گذاری, حسابداری ذهنی, ریسک پذیری نامتقارن, زیان گریزی