محمد علی افشارکاظمی - استادیار، دانشکده مدیریت ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران
عباس طلوعی اشلقی - دانشیار، دانشکده مدیریت و اقتصاد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
رکسانه چرخچی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی،دانشکده مدیریت و اقتصاد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

رقابت در حمل و نقل هوایی همواره رو به افزایش بوده و این تغییرات موجب گردیده تا شناسایی وضعیت کارایی خطوط هوایی و آگاهی از وضعیت آن ها نسبت به رقبا مسئله بسیار مهمی بشمار رود . هدف این تحقیق شناسایی و تبیین شاخص های اندازه گیری کارایی خطوط هوایی و بدست آوردن کارایی نسبی آنها با استفاده از مدل مناسب تحلیل پوششی داده ها (DEA) ، می باشد.  در این روش برای افزایش قدرت تمایز بین واحدهای کارا و ناکارا باید تعداد واحدهای مورد ارزیابی متناسب با تعداد متغیرهای ورودی و خروجی باشد.  بدین منظور ابتدا شاخص های کمی و کیفی جهت ارزیابی تعیین و سپس به وسیله روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA)، تعداد این شاخص ها کاهش یافته و موثر ترین شاخص ها،  متناسب با تعداد واحد های تحت بررسی تعیین شده و با وارد کردن ورودی ها و خروجی های جدید در مدل تحلیل پوششی داده ها، ضمن محاسبه کارایی نسبی ۲۶ شرکت هواپیمایی و رتبه بندی آنها، شرکت های مرجع جهت افزایش کارایی شرکت های ناکارا نیز مشخص گردیده اند.

خط هوایی, کارایی نسبی, تحلیل مولفه های اصلی, تحلیل پوششی داده ها