سعیدرضا اکبریان رونیزی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
رعنا شیخ بیگلو - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

توسعه پایدار روستایی دارای ابعاد مختلفی است که در بین آنها بعد پایداری اجتماعی در تحقق اهداف توسعه روستایی بسیار حائز اهمیت است. این بعد از پایداری، تعیین نیازمندی های اجتماعی حداقلی برای توسعه بلندمدت و شناسایی چالش های پیش روی عملکرد جامعه در بلندمدت را دنبال می کند. دستیابی به پایداری اجتماعی در نواحی روستایی، نیازمند شناخت و تحلیل وضعیت پایداری اجتماعی روستاها است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف سنجش، تحلیل و اولویت بندی نواحی روستایی دهستان قلعه­بیابان (شهرستان داراب) از لحاظ پایداری اجتماعی تدوین یافته است. اطلاعات و داده های مورد نیاز در این پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع­آوری شده است. واحد تحلیل پژوهش خانوارهای ساکن در ۷ روستای بالای ۲۰ خانوار است که ۱۰ درصد آنها (۱۸۵ خانوار) به عنوان خانوار نمونه انتخاب شدند. داده های گردآوری­شده با استفاده از آزمون­های آماری Tتک­نمونه­ای، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تحلیل واریانس اندازه­­گیری مکرر، تجزیه و تحلیل و در راستای اولویت­بندی روستاهای مورد مطالعه از تکنیک RALSPI استفاده شده است. نتایج حاصله نشان می­دهد که نواحی روستایی داراب از لحاظ پایداری اجتماعی بالاتر از حد متوسط قرار دارند که البته تفاوت معناداری از این لحاظ در بین روستاها وجود دارد؛ همچنین بر اساس مدل RALSPIمشخص شد که از لحاظ پایداری اجتماعی روستای فتح­آباد در بالاترین رتبه و روستای بیخ­وبنگل در پایین ترین رتبه قرار دارد. نهایتا اینکه مشخص گردید، معیارهای جمعیت، امکانات و خدمات و نیز معیار رضایت زیستی نقش موثری در بالابودن میزان پایداری اجتماعی روستاها دارند.

توسعه پایدار, پایداری اجتماعی روستا, مدل RALSPI, دهستان قلعه بیابان