محمد اسکندری نوده - استادیار دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، رشت، ایران
احمد پوراحمد - استاد گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران، ایران
مژگان خوشدلان - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، رشت، ایران

امروزه گردشگری از بخش های مهم در فعالیت های اقتصادی به­شمار آمده و همواره از دیدگاه های گوناگون مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر نیز به بررسی کارکرد گردشگری در ایجاد اشتغال در شهرستان های استان گیلان و تاثیر آن بر توسعه متوازن منطقه ای طی دو دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۷۵ و ۱۳۹۰-۱۳۸۵ پرداخته است؛ روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز با تکیه بر اطلاعات اسنادی، جمع آوری و برای تحلیل اثرات اشتغال زایی بخش گردشگری از «تعداد شاغلین فعالیت های مربوط به تامین جا و غذا» به مثابه جایگزین در این زمینه استفاده شده است. یافته های پژوهش با استفاده از مدل های تغییر مکان – سهم، ضریب مکانی و ضریب آنتروپی بیانگر آن است که طی این دوره های زمانی بخش گردشگری در استان دارای رشد اشتغال زایی مثبت بوده است؛ در حالی که توزیع آن در شهرستان های استان در دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۷۵ در راستای توسعه متوازن منطقه ای و در دوره زمانی ۱۳۹۰-۱۳۸۵ در این راستا نبوده و به­طور عمده به نفع شهرستان رشت بوده است. در دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۷۵ شهرستان های آستارا، رشت، شفت و صومعه سرا و فومن در این بخش اقتصادی نسبت به استان دارای رشد کمتر و سایر شهرستان ها یعنی آستانه اشرفیه، بندر انزلی، تالش، رودبار و رودسر، لاهیجان و لنگرود دارای رشد بیشتر بوده اند؛ همچنین در بازه زمانی ۱۳۹۰-۱۳۸۵ به جز شهرستان های رشت، رودسر، لاهیجان و ماسال که رشد اقتصادی بیشتر نسبت به استان داشته­اند، دوازده شهرستان دیگر یعنی آستارا، آستانه اشرفیه، املش، بندر انزلی، تالش، رضوانشهر، رودبار، سیاهکل، شفت، صومعه سرا، فومن، لنگرود در این خصوص دارای رشد منفی بوده اند؛ افزون بر این طی دوره اول شهرستان های فومن، آستانه اشرفیه و لنگرود و طی دوره دوم شهرستان های رشت، املش و لاهیجان موفق ترین عملکرد را در حوزه افزایش سهم اشتغال بخش گردشگری داشته اند.  

گردشگری, اشتغال, توسعه متوازن منطقه ای, استان گیلان