سیده رحمانه اطیابی - دانشجوی دکتری میکروبیولوژی ، گروه زیست شناسی سلولی مولکولی و میکروبیولوژی ، دانشکده علوم و فناوری های زیستی ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مجید بوذری - استاد، گروه زیست شناسی سلول ی مولکولی و میکروبیولو ژی، دانشکده علوم و فناوریهای زیستی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایرا ن

بیان مساله و هدف پژوهش : همه گیری سندرم حاد تنفسی کرونا ویروس ۲ (SARS-CoV-۲) برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین گزارش شد. پس از آن، شیوع این بیماری به یک بیماری همه گیر جهانی تبد یل شده است که بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ (COVID-۱۹)، نامیده می شود. در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری در دسترس نیست . باکتریوفاژها، و یروسهایی هستند، که از باکتری های مختلف به عنوان سلول میزبان استفاده کرده و آنها را آلوده و لیز می کنند. باکتریوفاژها به تعداد زیادی در آب و غذاها وجود دارند و برای انسان مضر نیستند. همچنین ، باکتریوفاژها توانایی انتقال هدفمند سازه های ژنی ، مواد درمان ی و مواد تصویربرداری به سلول ها و بافت های هدف را دارند و دارای توزیع بافتی و توانایی پاک شدن از خون نیز هستند. فاژتراپی یکی از روش های جدیدی است که امروزه برای حل معضل مقاومت آنتی بیوتیکی پیشنهاد می شود. فرضیه نقش باکتریو فاژها در SARS-CoV-۲، به ویژه در مورد فاژ درمانی (PT) مورد بررسی قرار گرفته است . چندین مطالعه تایید کرده اند که فاژها علاوه بر توانایی ضد باکتریایی خود، خواص ضد ویروسی نیز دارند.روش و چگونگی انجام پژوهش : روش تحقیق با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی PubMed, Scopus, Google Scholar, ScienceDirect, بود.یافته ها و نتیجه گیری : روش های مبتنی بر باکتریوفاژها دارای مزایایی از قبیل بی خطری و هزینه پا یین هستند.نشان داده شده است که PT برای ایجاد ایمنی در برابر پاتوژن های ویروسی با کاهش فعال شدن NF-kB موثر است . علاوه بر این ، فاژها پروتئین ضد ویروسی فاژیسین را تولید می کنند. فاژها همچنین می توانند با افزایش بیان دفنسین ۲، ایمنی ضد ویروسی ایجاد کنند. فاژه ا ممکن است با رقابت با جذب و یروسی و نفوذ ویروسی در سلول ها، آپوپتوز سلولی با واسطه ویروس و همچنین همانندسازی ، از سلول های یوکاریوتی محافظت کنند. علاوه بر این ، با مهار فعال سازی NF-kB و تولید ROS، فاژها می توانند واکنش های التهاب ی بیش از حد مربوط به سیر بالینی COVID-۱۹ را کاهش دهند. همچنین روش های نوینی همچون فاژ دیسپلی ، می توانند با تولید آنتی بادی های خنثی کننده برای درمان کووید ۱۹ موثر باشند. از مزایای احتمالی واکسن های مبتنی بر فاژ می توان به ، انعطاف پذیری برای مسیر تجویز (داخل عضلانی و مخاطی ، از جمله قطره دهانی )، توانا یی تعویض سریع واکسن در پاسخ به جهش های ویروس کرونا، تقویت و فعال شدن خودکار پاسخ ایمنی توسط آنتی ژن های متعدد ، پیشرفت سریع و مقرون به صرفه بودن، اشاره نمود. استفاده از فاژها بعنوان درمان بیولوژیکی توسط بیشتر پزشکان هنوز مورد توجه قرار نگرفته است ، و دلیل این امر احتمالا ناشی از عدم آشنایی با فاژ درمان ی و عدم تصویب دستگاههای نظارتی است . با توجه به بحران همه گیری کرونا، این رویکرد مستلزم توجه جدی است .

کرونا، کووید-۱۹، فاژتراپی ، سارس، فاژ