ساناز افشاری بهبهانی زاده - به ترتیب دانشجوی دکتری- استادیار، استاد و کارشناس ارشد زراعت پردیس ابوری
غلامعلی اکبری - به ترتیب دانشجوی دکتری- استادیار، استاد و کارشناس ارشد زراعت پردیس ابوری
حمید ایران نژاد - به ترتیب دانشجوی دکتری- استادیار، استاد و کارشناس ارشد زراعت پردیس ابوری
ابراهیم فرخی - مربی پژوهشی بخش تحقیقات دانه های روغنی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ک

به منظور بررسی تنش حذف برگ و دانه در تراکم های مختلف کاشت بر مراحل رشد و ارتباط آن با عملکرد هیبریدهای آفتابگردان آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در مزرعه و SHF81- پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل دو هیبرید آذرگل و هیبرید جدید ایرانی 90 80 و 100 هزار بوته در هکتار و عامل فرعی شامل پنج سطح حذف برگ و دانه (حذف 50 % برگ های پایین ساقه، ، تراکم های 60 حذف 50 % برگ های بالای ساقه، حذف 50 % دانه های طبق، حذف 25 % دانه های طبق) و تیمار شاهد (بدون حذف برگ و دانه) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای حذف برگ و دانه بر طول دوره زایشی، طول دوره پر شدن دانه، طول دوره رشد، عملکرد دانه در طبق، وزن خشک بوته، وزن طبق با دانه، تلاش بازآوری، درصد روغن و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل تیمارها نیز بر صفات مرتبط با عملکرد در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین طول مشاهده شد. (r= +0/ و وزن هزار دانه ( 799 (r= +0/ تلاش بازآوری ( 714 ،(r= +0/ دوره پر شدن دانه با وزن خشک طبق با دانه ( 636 با وزن خشک بوته داشت. با اعمال تنش حذف برگ در (r= +0/ وزن خشک طبق با دانه بیشترین همبستگی مثبت و معنی داری ( 965 تراکم های مختلف کاشت، به دلیل کاهش تولید مواد فتوسنتزی، طول مدت مراحل فنولوژیک کاهش یافت و در نتیجه عملکرد نیز کاهش چشمگیری نشان داد.

آفتابگردان، تراکم کاشت، تنش حذف برگ و دانه، دوره پر شدن دانه، عملکرد دانه، درصد روغن