علی گرزی - دانشیار، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران (نویسنده مسئول)
امید مهرابی - کارشناس ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، آموزش و پرورش مازندران، مازندران، ایران
حمید آقاعلی نژاد - دانشیار، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
احمد رحمانی - استادیار، گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
آقاعلی قاسمنیان - استادیار ، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر ۱۰ هفته تمرین استقامتی، قدرتی و موازی بر میزان اینترلوکین-۶ و کورتیزول پلاسمای مردان تمرین­ نکرده بود. به همین منظور، تعداد ۳۸ آزمودنی مرد سالم (با میانگین سنی ۲۱/۱±۸۹/۲۴ سال و میانگین قد ۵۲/۶±۸۷/۱۷۵ سانتی­متر و وزن ۳۳/۹±۹۸/۷۱ کیلوگرم) به­صورت تصادفی در گروه های تمرین استقامتی(n=۱۰)،  قدرتی(n=۹)، موازی (n=۱۰) و کنترل (n=۹) جایگزین شدند. آزمودنی­ها هفته­ای سه جلسه به تمرین دویدن بر روی نوارگردان، تمرینات قدرتی با وزنه­های آزاد و یا ترکیبی از این دو(تمرین قدرتی در ابتدای جلسه) پرداختند. پس از ۱۰ هفته تمرین، افزایش معناداری در قدرت بیشینه حرکات اسکوات و پرس سینه در گروه های قدرتی و موازی مشاهده شد P=۰.۰۰)). افزایش مشابهی نیز در گروه های استقامتی و موازی ملاحظه گردیدP=۰.۰۰) ). تمرینات استقامتی منجر به تغییر معناداری در سطوح پلاسمایی اینترلوکین-۶ (p=۰.۱۰۷) و کورتیزول (p=۰.۳۸) نشد. تمرینات قدرتی نیز تاثیر معناداری بر سطوح پلاسمایی اینترلوکین-۶ نداشت(p=۰.۶۳۰) ، اما موجب افزایش معناداری در سطوح پلاسمایی کورتیزول شد (p=۰.۰۰۱). در نتیجه اجرای تمرینات موازی هم تغییرات معناداری در سطوح پلاسمایی اینترلوکین-۶ مشاهده نگردید (p=۰.۱۶۲)  و سطوح پلاسمایی کورتیزول نیز افزایش غیرمعناداری داشت (p=۰.۳۸). با این حال، تنها تفاوت تغییرات (D) در میزان اینترلوکین-۶ گروه موازی     به­صورت معناداری پایین­تر از گروه کنترل بود(۴۷۵/۱±۷۱/۰ در مقابل ۳۱/۱±۸۵۵/۰) (p=۰.۰۱۶). در مجموع، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که افزودن تمرین قدرتی به برنامه تمرین استقامتی به­عنوان عامل مخل در عملکرد دستگاه ایمنی افراد تمرین­نکرده مطرح نیست و حتی می­تواند در بهبود آن موثر باشد.

واژگان کلیدی: اینترلوکین-۶, کورتیزول, تمرین استقامتی, تمرین قدرتی و تمرین موازی