مهدیه سراجی - کارشناس ارشد، مدیریت ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسنده مسئول) Email: mahdie_seraji@yahoo.com
سید عماد حسینی - استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمد احسانی - استاد تمام، گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
محمدرضا برومند - استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

با توجه به اهمیت فدراسیون­های ورزشی در ترویج ورزش در سطح کشور، علاوه بر ارزیابی عملکرد، مدیریت عملکرد آنها برای بهبود کارایی، اثربخشی و در نهایت بهره­وری فدراسیون از اهمیت به سزایی برخوردار است. پژوهش حاضر تلاش نموده است تا ضمن ارزیابی عملکرد فدراسیون­های ورزشی منتخب جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۲ با روش تحلیل پوششی داده­ها، راهکارهایی را برای بهینه­سازی عملکرد هر یک از آنها ارائه نماید. بر اساس فرمول­های روش تحلیل پوششی داده­ها، ۱۲ فدراسیون از ۵۰ فدراسیون فعال در سال ۱۳۹۲، با روش نمونه­گیری هدف دار و بر اساس نتایج کسب شده در ارزیابی­های پیشین وزارت ورزش و جوانان، به عنوان نمونه انتخاب شدند و مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج ارزیابی، از ۱۲ فدراسیون مورد بررسی، تنها ۵ فدراسیون (تکواندو، کاراته، کوهنوردی، شطرنج و کشتی)، با امتیاز کارایی یک، کاملا کارا بودند و سایر فدراسیون­ها، با امتیاز کارایی کمتر از یک، به عنوان فدراسیون­هایی ناکارا تعیین شدند. میانگین کارایی فدراسیون­های مورد بررسی در کارایی مقیاس برابر با ۷۲۴/۰، در کارایی مدیریتی ۷۳۸/۰ و در کارایی فنی ۵۸۹/۰ تعیین شد. بنابراین می­توان ناکارایی فنی و پس از آن، ناکارایی مقیاس را مهم­ترین عامل ناکارایی فدراسیون­های مورد بررسی دانست. از دیگر نتایج تحقیق، ارائه الگویی مجازی برای دستیابی هر یک از فدراسیون­های ناکارا به سطح مطلوب کارایی، شامل معرفی فدراسیون­های کارا به عنوان الگو و تعیین مقادیر مازاد و بهینه متغیرهای ورودی است تا فدراسیون­ها برای تدوین برنامه­های آینده خود هدایت شوند.

واژگان کلیدی: ارزیابی عملکرد, بهینه سازی عملکرد, تحلیل پوششی داده ها (DEA) و فدراسیون ورزشی