میثم مجیدی خلیل آباد - Kashmar Higher Education Institute
نجمه مجیدی خلیل آباد - EWERI
کامران داوری - Ferdowsi University of Mashhad
شیوا قلی زاده سرابی - Ferdowsi University of Mashhad

افت سطح آب زیرزمینی که در سال های اخیر وضعیت نگران کننده ای برای اغلب دشت های کشور به همراه داشته است، عوارض و پیامدهای مختلفی به همراه دارد که برایند آنها، توسعه پایدار مناطق را تحت الشعاع قرار می دهد. یکی از مهم ترین پیامدهای افت سطح آب زیرزمینی، تاثیر آن بر اقتصاد بخش کشاورزی است. در این تحقیق تلاش شده است تا با شبیه سازی وضعیت منابع آب زیرزمینی تحت تاثیر تداوم برداشت ها و افت سطح آب زیرزمینی تا سال ۱۴۲۰، اثرات کمی (آب قابل برداشت) و کیفی (هدایت الکتریکی) آن بر وضعیت اقتصادی بخش کشاورزی از طریق شاخص های سطح زیرکشت محصولات کشاورزی، عملکرد آنها و نیز درآمد و نیروی کار در این بخش بررسی گردد. به منظور برآورد هزینه ها و درآمدها از اطلاعات پرسشنامه ای و برای اطلاع از میزان آب قابل برداشت، از نتایج مدلسازی توامان آب سطحی و زیرزمینی دشت نیشابور استفاده شد. از آنجا که شبیه سازی منابع آب زیرزمینی طی تداوم روند فعلی، افزایش افت تا حد مقدار متوسط ۲۴ متر و افزایش شوری تا مقدار متوسط ۵۵۰۰ میکروموس بر سانتی متر را برای دشت نیشابور شبیه سازی کرده است، اثرات بروز احتمالی این پدیده در این تحقیق به کمک مدل های برنامه ریزی و تدوین الگوی کشت و روابط عملکرد محصول، آب و شوری، به صورت کاهش ۳۰ درصدی سطح زیرکشت، کاهش عملکرد ۶۵ درصدی محصولات کشاورزی و نیز کاهش نیروی کار ۲۸ درصدی تا سال ۱۴۲۰ نشان داده شد. بر اساس یافته های تحقیق، تا ۲۰ سال آینده، بخش قابل توجهی از درآمدها در بخش کشاورزی دشت نیشابور کاسته شده و این معضل، مشکلات و پیامدهای ثانویه مهمی نیز به همراه خواهد داشت.

Keywords: Crop pattern, income, labor, water crisis, Neishaboor, واژه های کلیدی: الگوی کشت, درآمد, نیروی کار, بحران آب, نیشابور