صغری حاتمی - گروه علوم دامی، دانشگاه شهرکرد، شهر کرد، ایران.
محمدرضا اکبری - گروه علوم دامی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
فریبرز خواجعلی - گروه علوم دامی، دانشگاه شهرکرد، شهر کرد، ایران

جهت ارزیابی اثر افزایش سطح ویتامین A در جیره های بر پایه گندم بر عملکرد، سیستم ایمنی، و هضم مواد مغذی در جوجه های گوشتی، ۲۰۰ قطعه جوجه خروس سویه راس ۳۰۸ در قالب یک طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار و ۴ تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره های بر پایه گندم حاوی ویتامین A در سطوح ۱۵۰۰، ۴۵۰۰، ۷۵۰۰، ۱۰۵۰۰، و ۱۳۵۰۰ واحد بین المللی در کیلوگرم (IU/kg) بود. جهت بررسی پاسخ ایمنی، تزریق گلبول های قرمز خون گوسفند (SRBC) و آزمون حساسیت بازوفیلی پوستی (CBH) انجام شد. هضم پذیری مواد مغذی در ۲۱ روزگی اندازه گیری شد. در سن ۴۲ روزگی، ۲ پرنده از هر تکرار انتخاب و پس از خون گیری، کشته شد. جهت اندازه گیری ویسکوزیته شیرابه هضمی، محتویات ژژنوم و ایلئوم نمونه گیری شد. برای بررسی وضعیت آنتی اکسیدانی، غلظت مالون دی آلدهید (MDA) در نمونه های سرم اندازه گیری شد. سطوح مختلف ویتامین A تاثیری بر عملکرد، پاسخ CBH و قابلیت هضم مواد مغذی نداشت. ویتامین A در سطح IU/kg ۱۳۵۰۰ تیتر آنتی بادی علیه SRBC را افزایش داد. سطوح متوسط ویتامین A (۴۵۰۰ و ۷۵۰۰) سبب کاهش غلظت MDA سرم شد. سطوح متوسط و بالای ویتامین A (۷۵۰۰ تا ۱۳۵۰۰) سبب کاهش ویسکوزیته محتویات ژژنوم و همچنین کاهش وزن نسبی کل دستگاه گوارش شد. ویتامین A در سطح IU/kg ۴۵۰۰ چربی بطنی را کاهش داد. ویتامین A در سطح IU/kg ۷۵۰۰ شاخص تولید را افزایش داد. به طور کلی با توجه به اثرات مثبت ذکر شده در فوق و همچنین با توجه به شاخص تولید و هزینه انجام شده به ازاء هر کیلو گرم افزایش وزن و تولید گوشت، استفاده از سطح IU۷۵۰۰ قابل توصیه است.

چربی لاشه, دفاع آنتی اکسیدانی, ویتامین A, ویسکوزیته, هضم پذیری