محمد صدیق باور - دکتری عمران برنامه ریزی حمل و نقل و ترافیک، معاون حمل و نقل بار سازمان مدیریت حمل و نقل بار شهرداری شیراز، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
محمدعلی ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران گرایش حمل و نقل دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان
حمیدرضا مختاریان - عضو هیات علمی گروه حمل و نقل، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان، ایران

اولویت دادن به وسایل نقلیه حمل و نقل عمومی در تقاطعات و معابر شهری، یکی از استراتژی های مدیریتی در شهرهای هوشمند جدید در جهت افزایش کیفیت خدمات برای کاربران حمل و نقل عمومی و استفاده بیشتر از این تسهیلات محسوب می شود. یک روش سنتی برای افزایش سرعت سیستم حمل و نقل عمومی این است که این سیستم ها را یا از زیرزمین (مانند مترو) و یا از روی زمین (مانند منوریل) عبور دهند، که این نگرش بسیار هزینه بر بوده و می بایست جهت انتخاب این گزینه ها حتما از متدهای مهندسی ارزش استفاده کرد. روش دیگر ایجاد یک خط ویژه مانند خطوط ویژه اتوبوس یا BRT یا حمل و نقل ریلی سبک LRT می باشد. راهکار دیگر اولویت دادن به حمل و نقل عمومی در مقابل خودروهای شخصی است. این اولویت بندی در تقاطعات دارای اهمیت زیادی می باشد. اولویت بندی حمل و نقل عمومی توسط چراغدار راهنمایی Transit Signal Priority یا به اختصار (TSP)، می تواند در صورت درست اجرا نشدن باعث ازدحام بیشتر به ویژه در تقاطعات گردد. لذا، برنامه ریزان حمل و نقل در تلاشند که با استفاده از سیستم های هوشمند در کلیه معابر و به ویژه تقاطعات به کاهش زمان سفر در حمل و نقل عمومی دست یافته تا شهروندان بیشتری را به استفاده از حمل و نقل عمومی ترغیب نمایند. در این مقاله مطالعات و مدل های اولویت تقاطعات چراغدار ارائه شده است. این مطالعات در دسته های مختلف طبقه بندی می شوند که عبارتند از: اولویت سیگنال و سیستم های کنترل مختلف، روش منفعل در مقابل اولویت فعال، پیش بینی حمل و نقل عمومی در تصمیم گیری اولویت دهی سیستم کنترل فرماندهی چراغ، اولویت با وسایل نقلیه متصل، سیگنال چند حاله مدل های اولویت دار و سایر ملاحظات عملی.

تقاطعات چراغدار، هوشمند، حمل و نقل عمومی