بهروز دری - دانشگاه شهید بهشتی

در شرایط کنونی اقتصاد جهانی، سهم شرکت های بزرگ در ارزش تولید ناخالص داخلی جهان قابل ملاحظه است. حجم فروش این شرکت ها به قدری زیاد است که تقریبا با اندازه اقتصاد بعضی از کشورها قابل مقایسه است. بدون شک موفقیت اغلب کشورها در گروی عملکرد منابع انسانی فرهیخته است. از این رو مفهوم توسعه منابع انسانی در عملکرد سازمان ها بیش از پیش اهمیت یافته است. تصدی گری دولت با توجه به اهداف برنامه های توسعه کشور، در حال کاهش است. در مقابل، یک بخش خصوصی کارآمد، نقش حیاتی در اقتصادی کشور بازی می کند. وجود سازمان های کارآمد، ویژگی اساسی بخش خصوصی موفق محسوب می شود. موفقیت سازمان ها، مستلزم به کارگیری منابع انسانی توسعه یافته است. توسعه منابع انسانی در هر سازمان با توجه به رویکردهایی از قبیل سازمان های یادگیرنده، مدیریت دانش، پرورش نیروهای خلاق و . . . چشم اندازی مطلوب را در مسیر توسعه کشور معین می کند.این مقاله با در نظر گرفتن مفاهیم اساسی توسعه منابع انسانی و رویکردهای آن، نگاهی تحلیلی بر محتوای برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در بخش نیروی انسانی و مدیریت، درصدد ترسیم تصویری کلی برای برنامه چهارم توسعه است. این بررسی نشان می دهد که محتوای برنامه سوم توسعه، بستر مناسبی برای ایجاد سازمان های دارای کلاس جهانی دارد، لیکن پاره ای از مفاهیم و مصادیق مورد اشاره در برنامه نیازمند جهت گیری و بسط موضوعی بیشتری است. کلیت این موضوع ها در پایان مقاله با ملاحظه چشم اندازهای کلی برنامه چهارم، مورد اشاره قرار گرفته است. مواردی از قبیل ایجاد شرایط بهبود مستمر، ترویج فرهنگ و روش های مدیریت فناوری اطلاعات، ایجاد و توسعه سازمان های یادگیرنده، توسعه مدیریت دانش، زمینه سازی برای پرورش نیروی های خلاق، واگذاری نقش های عملیاتی به سازمان ها و کاهش تصدی گری دولت در این زمینه و در نتیجه فراهم سازی بستر مناسب برای ایجاد سازمان های دارای کلاس جهانی برای کسب آمادگی بیشتر برای ایفای نقش موثرتر در اقتصاد جهان، توصیه های موکدی است که در تنظیم محتوای برنامه چهارم توسعه در بخش مربوط مورد انتظار است.

توسعه منابع انسانی، سازمان های دارای کلاس جهانی، سازمان های یادگیرنده، مدیریت دانش، پرورش خلاقیت، سرمایه انسانی و برنامه توسعه کشور