محمد علی نوروزیان - دانشگاه فردوسی مشهد
رضا ولی زاده - دانشگاه فردوسی مشهد
فریدون عزیزی - دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر سطوح ید بالاتر از مقادیر توصیه شده NRC، بر عملکرد و غلظت هورمون های تیروئیدی، تعداد ۱۶ راس گاو هولشتاین با میانگین وزن زنده و تولید روزانه شیر به ترتیب ۴۳ ± ۶۵۲ و ۴/۲ ± ۹/۳۲ در قالب یک طرح کاملا تصادفی، با ۴ تیمار مورد استفاده قرارگرفتند. تیمارهای غذایی شامل جیره پایه (صفر)، ۵/۲، ۵ و ۵/۷ میلی گرم مکمل یدور پتاسیم و به ترتیب دارای ۵۳۴/۰ (۲۰۰۱ NRC)، ۲۸۴/۲، ۰۳۴/۴ و ۷۸۴/۵ میلی گرم ید در هر کیلوگرم ماده خشک جیره بود. به هر تیمار ۴ راس گاو به عنوان تکرار اختصاص داده شد. غلظت ید در خوراک، آب مصرفی، ادرار و پلاسمای خون، مقدار هورمون های تیروئیدی T۳ و T۴ خون و ترکیب شیر هر یک از گاوها بصورت هفتگی تعیین شد. مقدار مصرف خوراک و تولید شیرگاوهای تیمارهای مختلف بصورت روزانه اندازه گیری و مقایسه شد. اعمال تیمارهای آزمایشی تاثیری بر مصرف خوراک، تولید و ترکیب شیر و بازده غذایی نداشت. غلظت ید در خون و ادرار تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرارگرفت و بطور معنی داری افزایش یافت. غلظت هورمون های تیروئیدی T۳ و T۴ در بین تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری نداشت. در طول دوره آزمایشی هیچ گونه علائم بیماری ناشی از مسمومیت با ید (اختلالات تنفسی، سرفه، آبریزش بینی و چشم) دیده نشد. به نظر می رسد که استفاده از سطوح ید بالاتر از مقادیر توصیه شده در جیره غذایی گاوهای شیری تاثیری بر عملکرد و غلظت هورمون-های تیروئیدی خون آنها ندارد.

احتیاجات ید, تولید شیر, هورمون های تیروئیدی