آمنه وفایی مقدم
علیرضا ایرانبخش
سارا سعادتمند
مصطفی عبادی
زهرا اوراقی اردبیلی

 هدف این مطالعه، بررسی تغییرات آناتومیک گیاه داتوره Datura stramonium در پاسخ به نانوذرات اکسید روی (صفر، ۱۰۰ و ۵۰۰  میلی گرم در لیتر) و شوری (صفر و ۳۰۰ میلی مولار) است. تیمار شوری موجب کاهش معنی دار میزان طول و عرض برگ نسبت به شاهد شد. تیمار ۱۰۰ میلی گرم در لیتر نانو اکسید روی موجب افزایش میزان طول و عرض برگ نسبت به شاهد شد. همچنین این تیمار موجب کاهش اثرات منفی شوری بر طول برگ و عرض برگ گیاه داتوره شد. در حالیکه تیمار ۵۰۰ میلی گرم در لیتر نانو مانند شوری موجب کاهش این خصوصیات رشدی در برگ شد. شوری موجب کاهش ضخامت برگ و تضعیف توسعه آوندها شد. در حالیکه تیمار ۱۰۰ میلی گرم در لیتر نانو اکسید روی  موجب افزایش ضخامت برگ و تقویت توسعه سیستم آوندی شد. تیمار نانو اکسید روی در غلظت ۱۰۰ میلی گرم در لیتر موجب تخفیف علائم سمیت شوری در گیاه شد. در مقطع عرضی ساقه، تیمار شوری موجب کاهش تمایز آوندی شد، در حالیکه تیمار ۱۰۰ میلی گرم در لیتر نانو اکسید روی موجب توسعه بافت استحکامی کلانشیم شد. همچنین دستجات آوندی ساقه توسعه بیشتری در این گروه داشتند. در تیمار همزمان شوری و نانو روی در غلظت ۱۰۰ میلی گرم در لیتر توسعه سیستم آوندی نسبت به گروه کنترل شوری بیشتر بود که همین امر توانست موجب کاهش علائم سمیت شوری در گیاه شود. نتایج نشان داد که تیمار ۵۰۰ میلی گرم در لیتر نانو اکسید اثرات بازدارنده بر تمایز سیستم آوندی داشت. بنابراین به نظر می رسد تیمار نانو در غلظت های کم می تواند علائم سمیت شوری را از طریق تاثیر بر تمایز سیستم آوندی، بافت های استحکامی و رشد را تخفیف دهد.کلمات کلیدی: تنش شوری، صفات آناتومیک، نانو اکسید روی، Datura stramoniuThis study aimed to evaluate the anatomical response of Datura stramonium to long-term exposure to zinc oxide nanoparticles (۰, ۱۰۰, and ۵۰۰ mgl-۱) and salinity (۰ and ۳۰۰ mM). Salinity treatment reduced leaf length and width compared to the control, while treatment of ۱۰۰ mgl-۱ nano-zinc oxide increased the leaf length and width relative to the control. Furthermore, ۱۰۰ mgl-۱ nano-zinc oxide treatment alleviated adverse effects of salinity. However, the treatment of ۵۰۰ mgl-۱ nano zinc oxide had a negative effect on those characteristics. Salinity decreased leaf thickness and vascular development, whereas ۱۰۰ mgl-۱ treatment increased leaf thickness and vascular system development compared to the control. ۱۰۰ mgl-۱ Zinc nano oxide treatment also reduced the signs of salinity stress in the plant. In the cross-section of the stem, salinity treatment reduced vascular differentiation, while ۱۰۰ mgl-۱ zinc nanoparticle treatment reinforced development of conducting tissues and the development of collenchyma.  In the simultaneous treatment of salinity and ۱۰۰ mgl-۱ nanozinc oxide, the development of the vascular system was higher than the salinity control, thereby reducing the symptoms of salinity toxicity in the plant. The results showed that the treatment of ۵۰۰ mgl-۱ limited the differentiation of xylem tissue. Therefore, it seems that nano-zinc at low dose can mitigate the risk of salinity through the modification in differentiation of xylem tissue and collenchyma. 

تنش شوری, صفات آناتومیک, نانو اکسید روی, Datura stramoniu Anatomical traits؛ Datura stramonium؛ Nano zinc oxide؛ Salt stress