نرگس مورکی - گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
شهرام دادگر - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
رضا نهاوندی - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
سهند جودکی - گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مطالعه حاضر با هدف تعیین مقایسه اثر فاکتورهای دما، اسیدیته و سختی کربنات آب بر عملکرد پارامتر­های رشد ماهی ماکرو (Labidochromis  caeruleus) طراحی گردید. در هر آکواریوم، ۳ قطعه ماهی، با میانگین وزنی ۰/۰۵ ± ۰/۳۱ گرم قرار داده شد و به صورت روزانه در دو نوبت به میزان ۵ درصد وزن زنده، غذادهی شدند. پس از گذراندن ۲ هفته به عنوان دوره آداپتاسیون، طی دو بازه زمانی ۱ تا ۲۵ روز و ۲۵ تا ۴۰ روز، زیست سنجی انجام شده و پارامتر­های رشد، شامل: افزایش وزن و طول بدن و ضریب تبدیل غذایی (FCR) محاسبه شد. در پایان دوره نیز، میانگین وزنی ماهیان برابر ۰/۰۵ ± ۰/۷۵ گرم بود. با طراحی آزمایشات با نرم ­افزار Design Expert ۷.۰، ترکیبی از سه عامل دما، pH و dKH و در مجموع ۱۴ تیمار با ۳ تکرار در هر آکواریوم تنظیم گردید که با توجه به منابع، تیمار دارای ترکیب شرایط دمایی ۲۶ درجه سانتی گراد، pH ۷/۵ و سختی ۷ تامین­ کننده شرایط بهینه برای ماهیان بود. طبق بررسی الگوی رشد، مدل ریاضی بهینه برای تغییرات پارامتر­های رشد، معادله درجه دوم است. در تغییر وزن، سختی و اثر متقابل دما × pH اثر بیش تری داشت که در اولین بازه زمانی، دمای بهینه ۲۶ درجه سانتی گراد، pH برابر ۷/۵ و سختی برابر ۸/۲ - ۷/۹۸ و در دومین بازه، بهینه دما برابر ۲۵/۳۷– ۲۵/۶۲، سختی ۸/۳۵ – ۸/۲ و pH برابر ۸/۲۵ – ۷/۵ ثبت شد. در مورد FCR، سختی بیش ترین تاثیر را داشت که برای داشتن کم ترین میزان آن، دمای بهینه ۲۷/۶۷، سختی ۸ – ۷/۶۵ و pH برابر ۸-۶/۷ ثبت گردید. هم چنین، در مورد رشد طولی، هیچ­  کدام از معادلات خطی، درجه دو و مکعب، نشان ­دهنده رشد طولی ماهی ماکرو نبودند. لذا نتایج این پژوهش، شرایط بهینه پرورش را با توجه به سه پارامتر نام برده، برای این گونه معرفی نمود.

شرایط بهینه, ماهی ماکرو (Labidochromis caeruleus), دما, اسیدیته, سختی کربنات