داود اسماعیلی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

  تاریخ دریافت: ۲۹/۰۲/۱۴۰۰   |   تاریخ پذیرش: ۰۶/۰۶/۱۴۰۰ بررسی و تحلیل مفاد آیات قرآن بر اساس اصول و قواعد تفسیری گوناگون اعم از سیاق، ساختار متن، دلالت های لغوی و روایات تفسیری، از بایسته های پژوهش در حوزه تفسیر است. در این پژوهش، با هدف بازخوانی آراء مفسران در تبیین آیه شریفه *و اذ قالت الملائکه یا مریم ان الله اصطفاک و طهرک و اصطفاک علی نساء العالمین* (آل عمران: ۴۲)، سعی گردیده دلیل اختلاف مفسران در تبیین این آیه مشخص شود. از این رو با عنایت به تکرار واژه «اصطفاء» در این آیه، کاربردهای این واژه در قرآن مفهوم شناسی گردیده و دیدگاه های گوناگون مفسران در بیان مفهوم «اصطفاء» و تعیین مصادیق گوناگون آن بررسی شده است. در این زمینه و با توجه به کاربردهای واژه «اصطفاء» در ساخت های متفاوت در قرآن، یادآور شده چنان که برخی از مفسران تصریح نموده اند، واژه «اصطفا»ی اول در این آیه به دلیل مطلق بودن، به برگزیدگی و عصمت حضرت مریم (س) اشاره می کند و واژه «اصطفا»ی دوم، به دلیل مقید بودن به حرف جر «علی»، از برتری ایشان نسبت به دیگران و ویژگی ها و امتیازات خاص آن بانو حکایت دارد. اسماعیلی، د. (۱۴۰۰). بررسی و تحلیل آراء مفسران قرآن از مفهوم «اصطفاء» و «عالمین» در آیه ۴۲ سوره آل عمران، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. ۷ (۱۴)، ۲۱۶-۱۸۹. ۲۲۰۹۱/PTT.۲۰۲۱.۵۶۸۱.۱۷۸۳.

قرآن, حضرت مریم (س), اصطفاء, برگزیدگی و برتری, عالمین