جلیل قلمقاش - پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
حمیده رشید - گرئه سنگ شناسی، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
لیلا محمدی آزاد - پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

آتشفشان دماوند از سنگ های آتشفشانی با ترکیب بازیک تا میانه در طی دو میلیون سال گذشته تشکیل شده است. در پژوهش حاضر، با انجام پیمایشهای صحرایی متعدد، پتروگرافی و ژئوشیمیایی (XRF  و ICP-MS)، نسلهای مختلف سنگهای آتشفشانی دماوند مطالعه شده است. بر اساس این مطالعات معلوم شد که ترکیب گدازه های قدیمی دماوند الیوین بازالتی تا تراکی آندزیتی و ترکیب سنگ های جوانتر، تراکی آندزیتی است. گدازه های جوان دماوند دارای فنوکریستهای پلاژیوکلاز و آلکالی فلدسپار با ادخال هایی از کانی های فرومنیزین هستند که در نمونه های قدیمی دماوند دیده نمی شوند. اغلب کلینوپیروکسن ها در سنگهای جوان، دارای ماکل نواری و دوتایی می باشند. ارتوپیروکسن فقط در برخی از سنگ های قدیمی به مقدار کم وجود دارد. سنگ های تراکی آندزیتی دماوند دارای غنی شدگی از LREE و LILE به ترتیب در برابر HREE و HFSE و ماهیت آداکیتی هستند. با توجه به ویژگیهای ژئوشیمیایی مشابه به نظر می رسد سنگهای الیوین بازالتی-تراکی آندزیتی دماوند در اثر لایه لایه شدن لیتوسفر قاره ای و هجوم گوشته استنوسفری، از ذوب بخشی گوشته غنی شده پدید آمده اند. ماگمای سنگ های آتشفشانی جوان دماوند نسبت به ماگمای سنگ های آتشفشانی قدیمی، مدت زمان بیشتری در پوسته بالایی توقف داشته و دچار آلودگی پوسته ای بارزتری شده است.

Damavand, Quaternary volcano, olivine basalt, Trachyandesite, adakite, Enriched mantle, دماوند, آتشفشان کواترنری, الیوین بازالت, تراکی آندزیت, آداکیت, گوشته غنی شده