الیاس ابراهیمی خرم آبادی - مجتمع آموزش عالی کشاورزی و دامپروری تربت جام
محسن دانش مسگران - دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالمنصور طهماسبی - دانشگاه فردوسی مشهد
عباسعلی ناصریان - دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا وکیلی - دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی تاثیر استفاده هم زمان منابع و مقادیر متنوع پروتئین خام خوراک بر کنترل نیتروژن اوره ای بازگردانده شده به شکمبه و تنظیم بیان ژن ناقل اوره از چهار راس بره نر بلوچی (۲±۳۰ کیلوگرم) دارای فیستولا در قالب طرح مربع لاتین ۴×۴ استفاده شد. تیمارهای آزمایشی از ترکیب دو منبع پروتئینی (کنجاله کلزا و پودر ماهی) و دو مقدار پروتئین خام (۱۶ و ۱۸ درصد) تشکیل شد. مقدار ماده خشک مصرفی در بره های تغذیه شده با کنجاله کلزا در مقایسه با بره های تغذیه شده با مخلوط کنجاله کلزا و پودر ماهی به صورت معنی داری بیشتر بود. تیمارها تاثیر معنی داری بر قابلیت هضم ماده خشک نداشتند. pH مایع شکمبه، غلظت اسیدهای چرب فرار و نسبت استات به پروپیونات، تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند. با افزایش مقدار پروتئین خام خوراک، غلظت آمونیاک شکمبه، نیتروژن اوره ای خون، مقدار نیتروژن دریافتی و مقدار نیتروژن ادرار به طور معنی داری افزایش یافت. مقدار نیتروژن مدفوع تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. توازن ظاهری نیتروژن در بره های تغذیه شده با کنجاله کلزا در مقایسه با بره های تغذیه شده با مخلوط کنجاله کلزا و پودر ماهی به صورت معنی داری بیشتر بود. بیان ژن ناقل اوره تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. این نتایج نشان می دهد که تغییر در مقدار پروتئین خام خوراک و نوع منبع پروتئینی به تنهایی نمی تواند بر بیان ژن ناقل اوره تاثیر گذار باشد. به نظر می رسد یکسری عوامل دیگر نیز همچون pH مایع شکمبه و pH درون سلولی در دیواره شکمبه بر بیان ژن ناقل اوره تاثیر گذار باشند.

پروتئین, پودر ماهی, تعادل نیتروژن, کلزا, ناقل اوره