رضا ولی زاده - دانشگاه فردوسی
مهدی محمودی ابیانه - دانشگاه بوعلی سینا
رضا گنجوی - دانشگاه بیرجند

در این مطالعه اثر مرحله رشد و زمان چیدن بر ترکیب شیمیایی، تولید گاز و قابلیت هضم آزمایشگاهی، یونجه در قالب یک طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل ۲×۳ مورد مطالعه قرار گرفت. علف یونجه در سه مرحله رشد اوایل غنچه دهی، اواخر غنچه دهی و اوایل گلدهی و در دو زمان چیدن ساعت ۰۶:۰۰ و ۱۸:۰۰ برداشت شد. با افزایش سن گیاه یونجه و مرحله رشد، محتوای برگ و نسبت برگ به ساقه کاهش یافت، ولی ماده خشک و تولید گیاه در واحد سطح افزایش نشان داد. با افزایش مرحله رشد از مرحله اوایل غنچه دهی تا اوایل گلدهی محتوای پروتئین خام، قابلیت هضم ماده خشک، نرخ هضم NDF و نرخ تولید گاز کاهش یافت و الگوی تخمیر به روش تولید گاز بهبود پیدا کرد. چیدن یونجه در بعد از ظهر در مقایسه با صبح غلظت کربوهیدرات های محلول، مقدار پروتئین، نرخ تولید گاز و قابلیت هضم ماده خشک را بهطور معنی داری افزایش داد. از نتایج به دست آمده چنین به نظر میرسد که چیدن یونجه در اوایل غنچه دهی و در بعد از ظهر برای تولید علوفه با کیفیت بهتر در تغذیه دام مناسب تر است.

تولید گاز, زمان برداشت, قابلیت هضم, مرحله رشد, یونجه