وحید کاردان مقدم - بیرجند
محمد حسن فتحی نسری - بیرجند
رضا ولی زاده - دانشگاه فردوسی مشهد
همایون فرهنگ فر - بیرجند

هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر زمان برداشت بقایای زعفران بر ارزش غذایی آن بود. ترکیب شیمیایی، فراسنجه های تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای- روده ای بقایای زعفران با استفاده از روش های درون کیسه ای و آزمایشگاهی (تولید گاز) تعیین شد. در این آزمایش بقایای زعفران برداشت شده در اواخر مرحله رشد رویشی گیاه با بقایای زعفران برداشت شده در اوایل مرحله رکود گیاه مورد مقایسه قرار گرفت. داده های آزمایشی بر مبنای آزمون T-test و با استفاده از نرم افزار SAS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد در اوایل مرحله رکود گیاه، میزان فیبر نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی افزایش یافت در حالی که میزان پروتئین خام کاهش داشت. زمان برداشت بقایای زعفران تاثیر معنی داری بر غلظت ترکیبات فنولی آن نداشت. تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک و تولید گاز در ساعت های ۰، ۲، ۴، ۸، ۱۶، ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ انکوباسیون تعیین شد. بخش سریع تجزیه ماده خشک (a) ، تجزیه پذیری موثر ماده خشک ، قابلیت هضم شکمبه ای ماده خشک و قابلیت هضم ماده خشک در کل دستگاه گوارش در بقایای زعفران برداشت شده در اوایل مرحله رکود به طور معنی داری کاهش یافت. همچنین در بقایای برداشت شده در این مرحله، تولید گاز حاصل از بخش با پتانسیل تجزیه پذیری (b)، انرژی قابل متابولیسم و قابلیت هضم ماده آلی کاهش نشان داد. به طور کلی از نتایج این آزمایش می توان چنین برداشت کرد که ارزش غذایی بقایای زعفران در اواخر مرحله رشد رویشی بیشتر است.

بقایای زعفران, تولید گاز, فراسنجه های تجزیه پذیری