مهناز شایسته فر - دانشیار، رشته هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
فهیمه نعمتی - دانشجوی دکتری رشته هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس، تهران

خوشنویسی در هر سرزمینی که قدم نهاد، سیر تطور خاص خود را پیمود و این امر سبب پیدایش انواع سبک ها گردید. از جمله این سبک ها، خط بهاری یا بیهاری ست. این نوع خط در سده هشتم هجری پدیدار گردید و با ظهور مغول ها منسوخ شد. در خط بهاری بیشتر بر قوس های زیر خطی حروف تاکید می شد که این قوس ها ضخیم و نوک تیز بودند. نسخ زیادی به این خط کار شده اند که قدیمی ترین آنها از سده هشتم هجری بازمانده اند. نسخه قرآن گوالیور، نمونه ای کهن از نسخ نوشته شده به خط بهاری ست. این نسخه را محمود شعبان در ۷ ذی القعده ۸۰۱ ه‍ ./۱۱ ژوئیه ۱۳۹۹م. کتابت کرده و جایگاه آن را در خاتمه الکتاب قلعه گوالیور نام برده است. هدف اصلی پژوهش تبیین ویژگی های بصری خط بهاری در نسخ قرآنی با تاکید بر قرآن گوالیور محفوظ در موزه آقاخان می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. در این روش علاوه بر معرفی خط بهاری، به توصیف ویژگی های بصری قرآن گوالیور نیز پرداخته شده است. همچنین پژوهش بر پایه مطالعات کتابخانه ای و استفاده از منابع اینترنتی خواهد بود. نتایج نشان می دهد این خط با اینکه ملهم از خطوط دیگر می باشد اما ویژگی های منحصر به فردی از خود به نمایش گذاشته است. تنوع و تعداد نسبتا زیاد نسخی که به خط بهاری کار شده اند، نمایانگر یک کل همگن است که می تواند راهگشای مسیری نوین برای تجزیه و تحلیل این نمونه ها برای متخصصان باشد

خوشنویسی اسلامی هند، خط بهاری (بیهاری)، ویژگی های بصری، قرآن گوالیور