رزیتا زارعیان - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
کمال نوری خانکهدانی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
مهرداد کریمی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
امین اسکندری - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی

گنبد نمکی منگرک در استان فارس ودر 14 کیلومتری جنوب غربی فیروزآباد، با مختصات طول و عرض جغرافیایی: ′ 111 و 52درجه و 28درجه و 45 دقیقه واقع شده است که متعلق به سری هرمز با سن پروتوزوییک پسین – کامبرین پیشین می باشد. راه دسترسی به این گنبد از مسیر جاده فیروز آباد – فراشبند امکان پذیرمی باشد. هدف از مطالعه اخیر بررسی آثار عناصر فرعی در یال های شمالی و جنوبی گنبد نمکی منگرک بر خاک منطقه می باشد. بدین منظور از یال های شمالی و جنوبی گنبد، 9 نمونه از آبراهه ها به روش سیستماتیک، همراه با یک نمونه شاهد از خاک کشاورزی منطقه تهیه و جهت آنالیز به روش ICP به آزمایشگاه کانساران بینالود تهران فرستاده شد بر اساس نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها، عناصر Zn و Sb، Pb ، Cr جهت بررسی میزان آلایندگی بر خاک منطقه انتخاب شدند. غلظت عناصر Zn و Sb، Pb در مقایسه با استانداردهای کلارک خاک کشاورزی Eriksson)-در هر دو یال سیر صعودی و عنصر Cr نسبت به کلارک، سیرنزولی ونسبت به استاندارد خاک کشاورزی، سیر صعودی نشان می دهند، همچنین در مقایسه با نمونه شاهد، عناصر Zn و Cr با افزایش فاصله از گنبد دارای سیر صعودی می باشند که این امرمی تواند گواه بر عدم تاثیرآلایندگی خاک، توسط عناصر ذکرشده به وسیله گنبد باشد درحالی که عناصرSb و Pb با افزایش فاصله از گنبد یک سیر نزولی را طی می کند که این امرمی تواند گواه برتاثیرآلایندگی خاک توسط عناصر مذکور توسط گنبد باشد، به نظر می رسد که آلودگی موجود در رسوبات منطقه گنبدنمکی منگرک از نوع آلودگی های پراکنشی باشد، که به صورت هرز و رواناب و متشکل از مواد شیمیایی، رسوبات و فلزات سنگین می باشندکه از نقاط مختلف گنبد و آبشویی کانی های مختلف و آزاد شدن عناصر سمناک آن حاصل شده باشند و به افزایش غلظت این عناصر در رسوبات و خاک منجر می شوند. بنابراین اصلی ترین منبع عناصر بالقوه سمناکدر منطقه فرایندهای زمین زاد می باشد. در ضمن هیچ یک از عناصر ذکر شده، بالاتر ازحد استانداردهای مجاز سلامتی انسان و خاک نمی باشند.

سری هرمز، گنبدنمکی منگرک، عناصرسنگین