حسن فیضی - دانشیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه تربت حیدریه
امیر سالاری - عضو هیات علمی گروه آب مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان

به منظور بررسی تاثیر شدت میدان مغناطیسی و میزان شوری بر خصوصیات جوانه­زنی زیره­سبز (Cuminum ciminum) آزمایشی در آزمایشگاه گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربت حیدریه انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار و شامل چهار سطح شدت میدان مغناطیسی (صفر (شاهد)، ۴۰، ۸۰ و ۱۲۰ میلی­تسلا) به­عنوان عامل اول و چهار سطح تنش شوری (صفر (شاهد)، ۳-، ۶- و ۹- بار) به­عنوان عامل دوم اجرا گردید. نتایج نشان داد که شوری بر تمام صفات مورد بررسی از جمله درصد، سرعت و متوسط زمان جوانه­زنی، وزن و طول گیاهچه و شاخص­های بنیه بذر I و II معنی­دار بود. افزایش سطح شوری درصد جوانه زنی بذرها را از ۹۷ درصد در تیمار شاهد به ۲۵ درصد در تیمار ۶- بار کاهش داد. میدان مغناطیسی نیز بر صفات طول ساقه­چه، ریشه­چه و گیاهچه و شاخص بنیه بذر I در سطح ۱% و بر سرعت و متوسط زمان جوانه­زنی در سطح ۵% تاثیر معنی­داری داشت. کاربرد میدان مغناطیسی با شدت ۱۲۰ میلی­تسلا باعث افزایش به­ترتیب ۲/۴۴، ۲/۵۹ و ۵/۵۲ درصدی وزن ساقه­چه، ریشه­چه و گیاهچه نسبت به شاهد شد. اثر متقابل شوری و میدان مغناطیسی دارای تاثیر معنی­داری بر طول ساقه­چه، ریشه­چه و گیاهچه و شاخص بنیه بذر I در سطح ۱% بود. نتیجه­گیری کلی این طرح نشان داد که با افزایش شوری درصد جوانه­زنی کاهش و با افزایش میدان مغناطیسی وزن گیاهچه بطور معنی­داری افزایش می­یابد. افزایش طول ساقه­چه، ریشه­چه و گیاهچه نیز از جمله تاثیرات مثبت افزایش شدت میدان مغناطیسی می­باشد.

جوانه زنی بذر, گیاه دارویی, تنش, میدان مغناطیسی