حجت الله ملکشاهی - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گرایش سیاستگذاری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، اصفهان، ایران
نفیسه واعظ - دکترای تاریخ معاصر ایران، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا
فائزه تقی پور - دانشیار گروه علوم ارتباطات و کسب و کار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان

از وقوع انقلاب اسلامی و سپس جنگ تحمیلی بدیهی بود که به سبب تغییر نظام سیاسی و همچنین بی ثباتی های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از جنگ، موج مهاجرت و فرار مغزها از ایران به وجود آید. اما ادامه روند مهاجرت نخبگان پس از پایان جنگ (و برقراری سامان سیاسی در ایران) روند مهاجرت نخبگان را متوقف نکرد. با توجه به این امر، این سوال را به ذهن متبادر می شود که آسیب های سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران در جهت مقابله با مهاجرت نخبگان علمی کدامند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که آسیب های ناشی از سیاست گذاریهای پژوهشی، عدم اطلاع رسانی مناسب نسبت به برنامه های حمایتی، آسیب شناسی سیاستگذاری های ناشی از تحرک دانشجویان بین المللی و آسیب های ناشی از عدم بسترسازی مناسب برای نخبگان از مهم ترین آسیب های سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران برای مهار مهاجرت نخبگان است. سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران در جهت مقابله با مهاجرت نخبگان شامل سیاست گذاریهای اقتصادی، سیاستگذاری در جهت بازگشت نخبگان به داخل کشور، تسهیلات اعطایی به برگزیدگان مرحله نهایی المپیاد، سیاستگذاری در جهت ایفای نقش محوری در بازار تحرک دانشجویان بین المللی و سیاستگذرای در حوزه پژوهش باشد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که هر چند جمهوری اسلامی ایران در جهت مقابله با مهاجرت نخبگان، راهکارهای مختلفی به کار گرفته است ولی با این حال، این سیاست ها با آسیب ها و چالش های بسیاری مواجه بوده است که این امر روند مهار مهاجرت نخبگان را متوقف نساخته است. نوع روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است.

آسیب شناسی, سیاست گذاری, مهاجرت, نخبگان علمی, فراز مغزها, انقلاب اسلامی