سید محمد علوی سینی - استادیار بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
احمد احمدپور جلگه - عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
محمد بهروزه - کارشناس بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
مجید سلطانی - کارشناس سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان، جیرفت، ایران

کیفیت و کمیت زعفران، تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله شرایط اقلیمی قرار می­گیرد. به­همین منظور، اثر تاریخ انتقال بنه و وزن بنه بر ویژگی­های کیفی و عملکرد زعفران، به صورت یک آزمایش فاکتوریل اسپلیت پلات در زمان و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو برداشت در سال­های ۹۶ و ۹۷ در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان ایستگاه اسفندقه بررسی شد. تیمارهای آزمایش از ترکیب سه تاریخ انتقال بنه (۱۵ خرداد، ۱۵ مرداد و ۱۵ شهریور) در چهار وزن بنه (شش تا هشت، هشت تا ۱۰، ۱۲-۱۰ و ۲۰-۱۲ گرم)  به دست آمد. میزان کروسین، پیکروکروسین و سافرانال، تعداد گل و عملکرد کلاله اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که  اثر تاریخ انتقال و وزن بنه و برهمکنش دو عامل بر تمامی صفات در طی دو سال معنی­دار شد. بررسی جداگانه عوامل مورد بررسی طی دو سال نشان داد که در سال اول، اثر عامل تاریخ انتقال بنه بر تمامی صفات به­غیر از میزان کروسین معنی­دار بود و اثر وزن بنه و اثر متقابل وزن بنه در تاریخ انتقال بنه بر تمامی صفات کیفی و عملکردی زعفران معنی­دار بود. بر اساس نتایج سال دوم، اثر تاریخ انتقال و وزن بنه و برهمکنش آن­ها بر کروسین، سافرانال و پیکروکروسین معنی­دار شد، ولی تنها اثر عامل تاریخ انتقال بنه بر صفات تعداد گل و عملکرد معنی­دار بود. صفات کیفی تحت تاثیر اندازه بنه و تاریخ انتقال آن قرار گرفتند، به طوری که میزان سافرانال ، پیکروکروسین و کروسین دربنه­های ۲۰-۱۲ گرم نسبت به سایر گروه­های وزنی در بالاترین سطح قرار داشت؛ بنابراین برای تولید زعفران با عملکرد و کیفیت بالا (زعفران ممتاز)، استفاده از بنه­های مادری درشت (بالای ۱۰ گرم) و کشت در خرداد ماه توصیه می شود.

پیکروکروسین, تاریخ انتقال بنه, تعداد گل, سافرانال, کروسین