مریم کثیری - دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، مازندران، ایران
مسعود گودرزی - دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
غلامرضا جانبازقبادی - استادیار اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، مازندران، ایران
صدرالدین متولی - دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، نور، مازندران، ایران

بارش اصلی­ترین جزء چرخه هیدرولوژی است و پیش­نگری آن در بسیاری از مطالعات از جمله برنامه ریزی های محیطی و آمایش سرزمین اهمیت بالایی دارد. باتوجه به این نکته، هدف این پژوهش پیش­نگری تغییرات بارش در سواحل جنوبی دریای خزر به عنوان پربارش­ترین منطقه کشور است. بدین منظور از داده­های مدل جهانی HadGEM۲ تحت تاثیر سه سناریوی واداشت تابشی (RCP۲.۶، RCP ۴.۵ و RCP ۸.۵) با کاربست مدل ریزمقیاس گردانی LARS-WG۶ بهره گرفته شد، سپس تغییرات بارش در سه دوره زمانی مختلف (۲۰۵۰-۲۰۲۱، ۲۰۸۰-۲۰۵۱ و ۲۱۰۰-۲۰۸۱) نسبت به دوره پایه (۲۰۱۸-۱۹۸۹) مورد بررسی قرار گرفت. جهت واسنجی و صحت­سنجی مدل LARS-WG نیز از آزمون­های ­آماری T و F و همچنین شاخص های MAE، MSE، RMSE و R۲ استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد مدل ریزمقیاس گردانی حاکی از دقت قابل قبول و بالای این مدل در ایستگاههای  مورد مطالعه است. نتایج پیش­بینی مدل  نیز نشان داد که میزان بارش در دوره (۲۰۵۰-۲۰۲۱) به طور متوسط در سواحل جنوبی دریای خزر به میزان ۲/۰ درصد کاهش پیدا خواهد کرد، اما بارش در دوره­های ۲۰۸۰-۲۰۵۱ و ۲۱۰۰-۲۰۸۱ به ترتیب به میزان ۴/۵ و ۷/۱۰ درصد افزایش خواهد یافت. در مجموع بر اساس نتایج حاصل، بارش در سواحل جنوبی دریای خزر تا پایان قرن ۲۱ نسبت به دوره پایه به طور متوسط ۷/۵ درصد افزایش خواهد یافت. بیشترین افزایش مربوط به ایستگاه گرگان با ۲/۱۲ درصد و کمترین میزان نیز مربوط به ایستگاه بابلسر به ۳/۰ درصد است. کمترین و بیشترین تغییرات بارش نیز بر اساس سناریوهای RCP ۸.۵  و RCP ۲.۶ برآورد شده است.

بارش, تغییر اقلیم, دریای خزر, LARS-WG۶, RCPs