بردیا بیات - دانشجوی دکتری زراعت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمدحسین انصاری - دانشیار گروه زراعت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
مرجان دیانت - دانشیار گروه زراعت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
علی محمدی ترکاشوند - دانشیار گروه زراعت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

به منظور ارزیابی اثر تغییر فاصله کاشت روی ردیف بر رشد و عملکرد ارقام مختلف خیار گلخانه ای آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه ای در شهرستان پاکدشت در دو سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل فاصله بوته ها روی ردیف در سه سطح (۳۷، ۴۲ و ۴۷ سانتی متر) و پنج رقم خیار گلخانه ای (ویولا، یازان، کادیر، ساتورن و یکتا) بودند. از ارقام مورد مطالعه رقم ویولا و یازان جزء ارقام پر گل، رقم کادیر متوسط گل (بیش از سه گل در هر بند)، رقم یکتا کم گل (بین یک تا دو گل در هر بند) و رقم ساتورن تک گل، می باشند. نتایج نشان داد با کاهش فاصله بوته ها از ۴۷ به ۳۷ سانتی متر، وزن متوسط میوه ۸/۳۴-۴/۱۱درصد و وزن زیست توده کل در واحد سطح ۵/۴۱- ۹۲/۷ درصد، در همه ارقام مورد مطالعه افزایش یافت. در هر دو سال بیشترین تعداد میوه در رقم ساتورن (۱/۶۴ میوه) از فاصله ۴۷ سانتی متر و در سایر ارقام از فاصله ۴۲ سانتی متر، به دست آمد و همچنین بیشترین عملکرد رقم ساتورن در فاصله ۴۷ سانتی متر (۳۸/۲۱۷ تن در هکتار) و در سایر ارقام در فاصله ۴۲ سانتی متر تولید شد (میانگین عملکرد ارقام ویولا، کادیر، یکتا و یازان به ترتیب ۰۳/۲۷۰، ۳۱/۲۵۲، ۸۳/۲۳۸ و ۰۳/۲۱۶ تن در هکتار بود)؛ بنابراین بر اساس نتایج به دست آمده برای رقم تک گل مثل ساتورن فاصله روی ردیف ۴۷ سانتی متر، ولی برای ارقام چند گل فاصله روی ردیف ۴۲ سانتی متر، برای حصول بیشترین عملکرد خیار در گلخانه توصیه می شود. همچنین اختلاف عملکرد بین فاصله های کاشت، ضرورت رعایت تراکم مطلوب توسط گلخانه داران را نشان می دهد.

تراکم بوته, تعداد گل, سفتی میوه, عملکرد تک بوته