سحر توحیدی - کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
امیرحسین مزینی - دانشیار پژهشکده اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
حسن حیدری - استادیار دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

نظر به وقوع استرس های مالی مکرر در زیربخش های مختلف سیستم مالی ایران، ضرورت طراحی یک شاخص استرس مالی مناسب و اندازهگیری و بررسی آثار آن بربخش های مختلف کشور احساس می شود. در مطالعه حاضر، بررسی تاثیر استرس مالی بر رشد بخش های اقتصادی (کشاورزی، صنعت و خدمات) در ایران در دستور کار قرار گرفته است. برای این منظور، از داده های فصلی ۱۳۷۰:۱ تا ۱۳۹۶:۴ بخشهای بانکی، بازارهای سهام و ارز استفاده و با بهره گیری از روش تجزیه مولفه های اصلی، وزندهی اعتباری و نیز رویکرد واریانس ناهمسانی شرطی خود توضیح تعمیم­ یافته نمایی (EGARCH) به برآورد شاخص های قیمتی و مقداری چندبعدی استرس مالی «در داخل» و «در میان» بخشهای مختلف سیستم مالی (بخش بانکی، بازار سهام و بازار ارز) پرداخته شده است. سپس، تاثیر استرس مالی بر رشد بخشی با استفاده از مدل مارکوف-سوئیچینگ بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که با وجود دوره های استرس مالی شدید در ایران در بازه زمانی مورد نظر، تاثیر آن بر رشد بخش های کشاورزی، صنعت و خدمات ناچیز و یا در بیشتر مواقع بی معنی است. به نظر می رسد این نتایج مصداقی است از عدم کارکرد صحیح بخش اسمی و تاثیر نامحسوس آن بر بخش واقعی اقتصاد که ریشه در بانک محور بودن نظام تامین مالی، ناکارایی بازار سرمایه، مداخلات مختلف حاکمیت در بازار پول و سرمایه و ... دارد. 

استرس مالی, رشد اقتصادی, رهیافت مارکوف-سوئیچینگ, ریسک سیستمی طبقه بندی JEL: C۵۸, G۰۱, G۲۰