فاطمه خوشاب - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
بهرام شاهدی - استادیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

حرکت یکی از مفاهیم بنیادین معماری است که معماران ایرانی از دیرباز تا کنون تلاش کرده اند آن را در آثار معماری خود به کار گیرند. به وجود آمدن گرایش های جدید در معماری معاصر و ارتباط با دنیای مدرن باعث شده توجه به مفهوم حرکت در معماری معاصر نیز امتداد یابد. ادراک فضای معماری به واسطه حرکت میسر میگردد؛ از اینرو پرداختن به رابطه ی حرکت و ادراک حائز اهمیت است. فضای معماری به واسطه خصلت های پویایی، سیالیت، موجبات حرکت فیزیکی، بصری و ذهنی را در ناظر فراهم می آورد. این حرکت با عبور از میان عناصر فضایی شکل می گیرد و همزمان بر ادراک مخاطب و حواس پنج گانه او تاثیرگذار است. برای ایجاد مسیر صحیح معمارانه نیاز به شناخت انواع حرکت و نوع تاثیر هر فضا با خصوصیات خاص خود بر حس ناظر است. این پژوهش که با رویکرد نظری، با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، با هدف بازشناسی ویژگی های مادی و معنوی مفهوم حرکت و ارتباط آن با ادراک در معماری، از دیدگاه فلسفه انجام گرفته است به بررسی و تحلیل الگوهای حسی حرکتی نهفته در فضای معماری می پردازد. با توجه به پیچیده تر شدن رابطه ی فضا-زمان در عصر اطلاعات و تاثیر تصاویر بر زندگی انسان مدرن، اقتباسهای معمارانه از این رویکردهای فکری جدید میتواند به ارتقای فضای معماری در دنیای معاصر کمک نماید.

معماری، حرکت، سکون، ادراک