جواد قلی نژاد - کارشناس ارشد عمران ، گرایش مهندسی آب ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران
عبدالرضا ظهیری - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
امیراحمد دهقانی - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
احسان مهدوی - کارشناس ارشد عمران

با توجه به شرایط رودخانه های طبیعی که به دلیل متغیر بودن دبی ، جریان همیشه در حال تغییر است ، نمی توان تخمین درستی از دبی جریان را با در نظر گرفتن شرایط ثابت برای رودخانه ها در نظر گرفت . با برآورد صحیح دبی جریان می توان شرایط بهتری برای مدیریت سیلاب ، پیش بینی سیل ، پخش مواد آلاینده و انتقال رسوب معلق فراهم نمود . از مهمترین عوامل تأثیر گذار بر ظرفیت انتقال دبی جریان در رودخانه ها ، می توان به عمق نسبی ، زبری نسبی ، عرض نسبی ، تعداد پهنه های سیلابی رودخانه ، شیب کناری مقطع اصلی کانال و نسبت طول به عرض کانال اشاره نمود . هر چند وجود پوشش گیاهی در دیواره های کناری رودخانه ها عاملی برای جلوگیری از فرسایش دیواره های مقطع اصلی کانال می باشد و هر چه تراکم پوشش گیاهی بیشتر باشد ، این عمل به خوبی صورت می گیرد ، اما بررسی ها نشان دهنده این است که به دلیل وجود پوشش گیاهی بیشتر در دشت های سیلابی نسبت به مقطع اصلی کانال ، زبری دشت های سیلابی نسبت به مقطع اصلی بالاتر رفته و همچنین سطح تماس مشترک بین مقطع اصلی و دشت سیلابی باعث ایجاد واکنش بین این دو مقطع شده که علاوه بر کاهش سرعت ، کاهش دبی در دشت های سیلابی را به همراه داشته و به طور کلی باعث کاهش انتقال دبی جریان در کانال می شود . در این مقاله به بررسی نحوه تأثیرگذاری پوشش گیاهی کانال مرکب پرداخته شده و تأثیر آن بر روی هیدرولیک جریان مورد بررسی قرار می گیرد ، با بررسی های انجام شده بر روی داده های بدست آمده از یک کانال آزمایشگاهی که در شرایط بدون پوشش گیاهی و با پوشش گیاهی می باشد ، می توان به اهمیت دخالت دادن عامل پوشش گیاهی در صورت وجود در محاسبات پی بردکه در صورت نادیده گرفتن عامل پوشش گیاهی ، محاسبات پارامترهای هیدرولیکی جریان با خطا همراه خواهد بود.

تأثیر پوشش گیاهی ، هیدرولیک جریان ، مقاطع مرکب ، دشت های سیلابی